Cachar

District van Assam ten zuiden van Assam’s belangrijkste zones, en deels grenzend aan Bangladesh. Goedkopere Assam maar ook veel lichter, zonder de body en de moutigheid van echte Assam.

Caicha

China. ‘Vegetable’ Tea. Lage theestruiken in wuyi die voortkomen uit zaad en niet uit klonen. Kan worden vergeleken met het Japanse zairai. Ondermeer Gong Mei wordt meestal met deze thee gemaakt, net als veel Lapsang Souchong.

Camellia Formosensis

Wilde theeplant die voorkomt in het centrum, het zuiden en het zuidoosten van Taiwan, op hoogtes tussen de 800 en de 1800m. Kan tot 8m hoog worden. Wordt lokaal gebruikt voor het maken van ‘wilde’ thee en de lokale bevolking noemt het de thee van de Goden. Vaak illegaal verplant van zijn originele standplaats naar iemands theetuin. Wordt ook gebruikt voor kruisingen, zoals bij de #Ruby18.

Camellia sinensis

De theeplant. Bestaat in twee variëteiten, Sinensis en Assamica, en bijna 500 hybriden (cultivars). De theeplant is groenblijvend en maakt deel uit van de Theaceae plantenfamilie. Hij vindt meer dan waarschijnlijk zijn oorsprong in een gebied op de grens van Laos en China, maar hij gedijt overal waar de grond goed neutraal tot zuur is, goed afwatert en waar hij meer dan 1300mm regen per jaar en tropische tot subtropische temperaturen vindt.

Camellia sinensis var. Sinensis

Deze plant houdt het meest van een koel en vochtig klimaat, en dat van de hoger gelegen bergstreken van China, Japan en Taiwan is ideaal. Het blad is klein, en de struik kan tot 6m hoog worden, met kleine, geel-witte bloemetjes. Het zijn meestal de jonge blaadjes die gebruikt worden en die hebben kleine fijne haartjes op de onderkant. Ze bevatten 4% caffeïne. Na het plukken duurt het één tot twee weken voor er opnieuw geplukt kan worden. Witte thee wordt vaak gemaakt met zachte, jonge bladbotten, veel andere met een topje van twee blaadjes en een bladbot (two leaves and a leaf bud). Op grote hoogtes groeit de plant trager en de blaadjes krijgen daardoor meer smaak. Van de zaadjes kan lichtzoete thee-olie worden gemaakt, die in de keuken wordt gebruikt. Een Sinensis struik kan in de goede omstandigheden tot 100 jaar productief blijven.

Camellia sinensis var. Assamica

Theeplant met een groter blad dan de vorige die vooral in tropische gebieden als Indië, Sri Lanka en Kenya goed gedijt. Kan tot 15m hoog worden, en de bladeren tot 20cm, maar in het wild, waar de boom een langere levensduur heeft, staan exemplaren die tot 30m hoog zijn en eeuwenoud. In plantage’s stopt de productiveit ergens tussen de 30 en 50 jaar. Deze plant staat ook in Yunnan, China, maar men hem Da Ye of Groot Blad noemt. Voor het eerst (h)erkend door majoor Robert Bruce in Assam in de eerste helft van de 19^de eeuw.

Camellia Assamica ssp. Lasiocalyx of Cambod of var. Cambodiensis

Ook bekend als de ‘Java bush’. Ligt ergens tussen sinensis en assamica en kan worden gebruikt voor thee, maar staat niet breed aangeplant. Wel interessant voor telers die nieuwe hybride’s ontwikkelen. 20cm groot blad. Wordt soms aanzien als een derde soort naast de var. Sinensis en de var. Assamica, maar waarschijnlijk een kruising tussen de Yunnan assamica en de Indische.

 

Castleton Tea Estate

Ligt op een uurtje van Darjeeling stad, op de heuvels van Kurseong en Pakhabari. Opgericht in 1885 door Dr Charles Graham, oorspronkelijk gepland als sanatorium tot de eigenaar het potentieel als theedomein ontdekte. Vroeger bekend als Kumseri. 471ha waarvan 318ha aangeplant. De aanplant bestaat vooral uit Chinese jat struiken en er wordt uitsluitend met de hand geplukt. Alleen Orthodox, geen CTC. Tussen de 980 en 2300m boven de zeespiegel. Eigendom van de Goodricke Group. Uitstekend.  Het domein is zeer trots op zijn Muscatel’s, pure second flush van jat  struiken.

Catechines

Catechines zijn polyfenolen die in wijn, cacao en thee voorkomen als antioxidant. Ze zijn goed voor ongeveer een derde van de droge massa van theebladeren en zorgen voor het bittere, droogtrekkende effect, eigenlijk een natuurlijk zelfverdedigingsmechanisme van de plant. In thee zijn het vooral epigallocatechines die voorkomen en die helpen ondermeer bij het boosten van het metabolisme wat kan helpen tot gewichtsverlies, het bestrijden van diabetes en een verminderde opname van slechte cholesterol. Dit blijft echter nog steeds onbewezen door academisch onderzoek. 

Caykur

Turkije. Grootste theeproducent van Turkije, goed voor meer dan 133.000 ton per jaar.Tot 1984 had het bedrijf een monopolie. 46 theefabrieken verspreid over de theeregio’s. Willen tegen 2023 volledig organisch werken. Ze bezitten zelf geen theeplantages en werken samen met 200.000 grote en kleine landeigenaren die ze aansturen en helpen door hun research in micro-biologie en verbeterde cultivars. Er werken meer dan 10.000 mensen voor het bedrijf.  

Ceylon (Sri Lanka)

188.175 ha. 7,4% van de wereldproductie. Sri Lanka is ongeveer even groot als Ierland en het is een prachtige en verscheiden plaats, waar heerlijke thee wordt gemaakt. Tot 1860 was Ceylon een koffie-eiland, maar tegen 1869 had een schimmel de koffieplant uitgeroeid. De plantage-eigenaren zochten naar andere opbrengstgewassen zoals kinine, maar in 1866 kreeg de pas gearriveerde Schot James Taylor de opdracht thee aan te planten en in 1867 deed hij dat op 7.7ha grond op de koffieplantage van Loolecondera in Kandy. Taylor werkte eerst heel artisanaal, maar tegen 1872 had hij een goed uitgerust fabriekje en in 1873 werd 10 kg van zijn thee verkocht op de veiling in London. Henry Randolph Trafford, een echte thee-specialist, startte een tiental jaren later heel wat theetuinen op en tegen 1890 bedroeg de productie 22.899 ton. Datzelfde jaar bezocht Thomas Lipton, toen al de eigenaar van een 300 tal winkels in Groot-Britannië, Ceylon. Hij zag een mooie opportuniteit, sloot een overeenkomst met Taylor en kocht een 12-tal theeplantages op. De geproduceerde thee verkocht hij in zijn winkels tegen de helft van de prijs van de anderen die hun thee via tussenpersonen in London moesten aankopen, en Lipton verbond de naam Ceylon met zijn ideaal van “hoge kwaliteit aan een zo laag mogelijke prijs”. In 1894 werd de Ceylon Tea Traders Association opgericht, de vereniging die bijna de volledige productie beheerst. In 1925 zag het Tea Research Institute het daglicht. Tegen 1965 stond er 200.000 ha en was Ceylon de grootste exporteur van de wereld. Vandaag is het de vierde grootste producent ter wereld, en de tweede grootste exporteur. De meeste plantages liggen op hoogtes tussen de 1000 en 2650 meter, op het zuidwestelijke deel van het eiland. Het is er heet en vochtig waardoor er het hele jaar geplukt kan worden, maar de beste worden geplukt tussen eind juni en eind augustus in het oosten en van begin februari tot half maart in het westen. De meeste plantages liggen ten oosten van Colombo en bij Galle in het zuiden. De landhervorming van 1971 gaf de staat de rechten over twee derden van de plantages, maar sinds 1990 worden meer en meer privé-bedrijven aangesteld als beheerders. Ceylon was lang de grootste thee-producent van de wereld, maar zakte dan weg door verschillende problemen. 70% van de produktie gaat nu naar Rusland, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. CTC is nog altijd maar goed voor een beperkt deel van de productie en Ceylon-thee blijft het bekendst en best in zijn traditionele vorm. De beste Ceylon-thee komt van plantages boven de 1300m waar de struiken trager groeien en het koeler is, en des te trager de struiken groeien des te meer smaak en concentratie hun blaadjes hebben. Citrus-aroma’s zijn het meest kenmerkend voor deze thee’s. Er zijn zes gebieden: Galle, Ratnapura, Kandy, Dimbula, Uva en Nuwara Eliya. Thee van de lager gelegen gebieden wordt meestal voor mengelingen gebruikt. De thee van de hoger gelegen gebieden is krachtig en intens maar ook fris, vaak met wat citrus-toetsen. Groene en witte thee worden in kleinere hoeveelheden gemaakt, maar de witte (Ceylon Silver Tips) is duur maar erg delicaat en licht met toetsen van honing en den. Zwarte Ceylon-thee is het lekkerst met een scheutje melk, en wordt in Engeland aanzien als de perfecte afternoon-tea.

Ceylon OP Shawlands, Or:  Regio Uva. Theetuin uit het einde van de 19^de eeuw, op 1200m hoogte, op de zuidelijke helingen van de Madulsima heuvelruggen. Opgericht in 1880. Kleine, wat gebroken blaadjes. Goed maar wat wegglippend aroma. Natte neus is hel klassiek, maar in de mond is de thee heel rond en zacht, een beetje zoet zelfs; lekkerste van de flight en de enige die echt zonder melk lekker is; gezet met 4,5 min ipv 2 en dat is ok. Héél mooie thee, mooie complexiteit, en vooral een mooie fraicheur. Lang. 😊😊😊(😊)

Ceylon OP, Adawatte: Adawatte ligt in de provincie Uva, in Lunugala. 782m boven de zeespiegel. Eigendom van  Finlays Tea Estates. Medium-grown. 5.18 euro per 100gr, Teastation. 95°C, 2 minuten. Theesommelier cursus. Kleine blaadjes, donkerbruin, geur van gedroogde abrikoos. Roodbruine infusie, beetje citrus, smaak van thee (tiens), eerder dun mondgevoel, wat astringent, zeker na afkoelen, vraagt om melk. Nat, stukjes en takjes, bruin met een paar groene blaadjes, overrijp fruit in de neus. 😊😊

Ceylan OP, Damman Frères: 19 oktober ’17, 8.29 euro. Ontbijtthee. Droog: eerder timide van geur, heel uniform uitzicht; nat: neus fris en fruitig en glad, erg mooie blaadjes, redelijk intact met wat two leaves and a bud; leuk aroma, rond en duidelijk; mooi evenwicht; heel goeie ronde en opwekkende ontbijtthee met melk, de gladste van de drie (is ook de meest recent gekochte) 😊😊(😊)

Balangoda Orange Pekoe, Simon Lévelt:  3.54 euro per 100 gr. Balangoda is een grote stad in het district Ratnapura. Sabaragamuwa heuvelketen in Ruhuna, in low-grown gebied in het midden van het land, alhoewel de verpakking medium-grown vermeld. Grootbladig. 5 minuten. Mooie regelmatige blaadjes, kleine kleurverschillen. Mollige onduidelijke geur die een beetje zoeterig is, appelsien. Koperrode kleur. Weinig aroma, nogal eenvoudig. Heel klassiek, zacht in de mond maar ook bold, een beetje astringentie. Aardige thee. Met melk lichtbruin, niet veel aroma, niet veel karakter. 😊😊

Ceylan Kallebocka Flowery Orange Pekoe, Comptoirs Richard: 5.9 euro per 100 gram, Comptoirs Richard, Parijs, 31 oktober 2017. Een medium-grown uit Kandy. 4 min, 90°C, Spa water, 30 maart 2019: bijzonder lekker geurend droog mengsel met nogal wat tip. Tamelijk donker infuus, mooi bruin. Heel mooi en open aroma, tonen van specerijen en fruit (citrus). Niet te astringent, maar mag niet met echt kokend water of te lange trektijd, hij verliest dan vooral in de mond zijn charme. In de mond meer hout, minder fruit. Met melk: de kleur blijft mooi, lichtbruin zoals flan caramel. In de mond interessant en zelfs lekker, met een mooie zachte afdronk, maar het aroma zakt wel weg. Very comforting tea … 😊😊😊

Blackwood Orange Pekoe, Simon Lévelt: Bio. 6.4 euro per 100 gram, Simon Lévelt leuven. Bio. Blackwood is een theetuin die hoort bij de Idulgashinna Organic Tea Gardens, de eerste biologisch gecertifieerde theetuine van de wereld, en ligt in het Uva district, op hoogtes tussen de 1500 en 1900m. De blaadjes zijn klein. Gekocht en gedronken in 2017. Prchtig droog aroma, heel complex, om aan te blijven snuffelen, tabak en citrus. Nat opnieuw duidelijk citrus maar krachtiger. De infusie is complex en goed omlijnd en herkenbaar Ceylon. Redelijk streng in de mond, zeker niet meer dan 3 minuten laten trekken. Een duidelijke en stevige thee die melk verdraagt. 😊😊(😊)

 

Ceylon Artisanal Tea Association

Sri Lanka. Assiciatie die de cultuur van kwaliteits-bladthee uit Ceylon wil promoten. °2020 door zeven kleinere producenten in Kandy, Ruhunu, Sabaragamuwa en Uva. 

Chabobo-en

Japan. Sayo Nakamura. Theeboerderij in het dorp Kasuga, op de oostflank van de Ibuki, in de prefectuur Gifu. 60 a op 200 tot 400m boven de zeespeigel. Zandsteen met een poreuze zwarte toplaag. Veel regen en omringd door bergen. Door de grote verschillen tussen dag en nacht en de diep in de grond penetrerende theestruiken hebben thee’s van dit dorp zeer veel smaak, en ze werden lang gebruikt om blends uit andere regio’s wat op te peppen. De afgelegenheid en de moeilijk bewerkbare gronden zorgen nu voor snel verouderende populaties zodat de productie wordt bedreigt. Het dorp is echter uniek omdat hier bijna alleen oorspronkelijke theestruiken staan, geen moderne cultivars, en het dorp altijd al vrij van kunstmest en pesticides was. Er wordt maar één keer per jaar geoogst en bijna altijd met de hand, en omdat de oogst door de hoogte zo laat valt zijn de prijzen te laag om nog interessant te zijn en worden veel theetuinen verwaarloosd. Mevrouw Nakamure verzet zich tegen deze trend en probeert unieke thee’s te maken. De struiken staan hier heel dicht op elkaar, in een zgn schildpad patroon zodat onkruid geen zon krijgt en ze geen herbicides moet gebruiken.

Machu Picchu Handpicked Sencha 2019, The Tea Crane: Chabobo-en boerderij, Kasuga in de prefectuur Gifu in de Ibi-gun bergen. Oostflank van de Ibuki berg die Gifu en Shiga scheidt.Grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Losse luchtdoorlatende grond, perfect voor lokale cultivars. Het volledige dorp is vrij van pesticides en kunstmest, en bijna alle aanplant bestaat uit lokale soorten uit zaad voortgebracht en niet uit klonen. Eén handmatige oogst per jaar. Boerderij van Sayo Nakamura, met aanplant in schilpad-patroon zodat de zon de bodem niet kan bereiken en ze geen herbicides nodig heeft. 100% organisch. Geen klonen. 14 dollar per 30 gram.  Geoogst 10 mei 2019. 100 jaar oude struiken en ouder. De theetuin bestaat uit 60 are, op 200 – 400 m hoogte boven de zeespiegel. Zandsteen met een doorlatende zwarte toplaag, en poreuze verharde lava. NO-ZW helling. Veel regen en omringd door bergen. Op sommige dagen is er ochtend- en avond-dauw. Met de hand geoogst. Geproduceerd in een klein sencha fabriekje dat met kleine batches kan werken.  De twijgjes warden niet uitgeselecteerd om mee balans en zoetheid te houden. 18 oktober 2019: natte blad geurt vegetaal en een beetje notig. Intens geel met jadeschijn, niet helder. Een heel zuivere geur, vers nat gras ? zacht, geen bitterheid. Nogal timide smaak. Redelijk zoet. Na een beetje afkoelen zit er een mooie gebalde en wat gesloten complexiteit in deze thee. Dik mondgevoel. Heel zoete afdronk. Tweede zetsel, 1 minuut. Ik vind hem nu lekkerder. Ronde smaak, heel vol, mooi bittertje dat niet stoort. Lange afdronk, notig. 12 april ’20, 3 gram, 200ml, 40 sec, kyusu, 98°C: blad en twijg. Nat blad geurt complex en grassig en fris, als een grasland na de regen. Lichtgeel met een groene schijn. Een dikke maar erg gesloten thee in de mond. Lekkere afdronk. Tweede zetsel, 40 sec, de kleur van de infusie is jadegroen. Erg lekkere uitgebalanceerde wat zoete maar complexe smaak. Koekjes. Zeer mooie, complexe afdronk, het is bij dit zetsel dat de thee volledig tot zijn recht komt. 😊😊😊😊

Hand processed Kasuga wakocha black 2019, The TeaCrane: ‘native’ struiken van de Chabobo-en theeboerderij, Sayo Nakamura. Handgeplukt, met de hand verwerkt. Organisch. Geoogst 6 mei 2019. 15a grote theetuin, 200m hoogte, kalksteen met een poreuze zwarte bovenlaag, en poreuze verharde lava. De struinen staan apart. Veel regen, omringd door bergen en dagen met ochtend- en avond-mist. Ontstaan vanuit wilde theestruiken op de bergflank. Grote verschillen tussen dag- en nacht-temperaturen. 191 euro per 100 gram. 30 augustus 2019, 3 gram, 3 min, 150ml, 98°C: het droge blad heeft een fris aroma dat je kruidig kan noemen maar dat me ook wat deed denken aan ontbijtspek, en het is erg doorgeoxideerd, dun en dradig, met een paar steeltjes. Het natte blad geurt extreem complex, zoetzuur, fruitig, heel floraal tegelijk, met enorm veel interessante elementen. Mooi bruine bladeren, heel mooi en volledig, bij de mooiste die ik al zag. Caramelkleurige infusie, en het intense aroma stijgt op uit het glas: zoet met wat grassige elementen, bloemen en specerijen. Niet veel body maar heel veel complexiteit en een heel open smaak die in de mond en de afdronk nog verder openwaaiert (als een bloem). Heel mooie zoete toets achteraan in de mond met een corrigerende fraicheur die alles erg opwindend maakt. Elke slok is een nieuwe fantastische ervaring. Lange afdronk, mooie echo. Tweede zetsel: uit de neus zijn de frisse wat zure toets en de grassigheid weg, de cacao zoetheid overheerst nu. Ook in de mond zachter en ronder, minder fris, maar uitstekend en heel voluptueus. Prachtig voor een tweede zetsel. Heel lange afdronk. Derde zetsel: heel aangename zoete geur, nog altijd een erg leuke afdronk. Minder complex maar nog heel leuk. 😊😊😊😊😊

Kasuga Machu Pichu Hand-picked Wakocha, 2020, The Tea Crane: 10 gram, 16 dollar. Hand-picked, hand-processed. Lightly withered, lightly oxydized. Kasuga village, Gifu. Sayo Nakamura van Chabobo-en. Native bushes. Mei 2020. Kasuga Tea Factory, 15 ares, 200m hoog, kalksteen met zwarte toplaag, deels vulkanisch. NESW. Individuele ronde struiken. Veel regen, grote temperatuurverschillen. Omringd door bergen. Op sommige dagen is er zowel ochtend- als avonddauw. 19 september ’21, 3 gram, 3 min, 150ml, kyusu, 98°C. Droog aroma is al overweldigend (tomaat, kruiden). Nat blad: heel complex maar niet overweldigend, toetsen van hooi en een beetje fruit. Infusie heeft een bchaboboleek oranje kleur als een ff. In de mond hooi, honing, erg speciaal, complex en met een lange afdronk, maar geen klassieke wakocha, meer als een bijzonder rijpe rijke darjeeling first flush. Tweede zetsel: nat blad, een heel volwassen strak aroma, geen fruit of bloemen, maar in de mond een verrassend volle en zoete smaak, zéér lekker maar erg ongewoon, vleugjes frangipane doen het een beetje aan een gebakje denken. 😊😊😊😊

 

Chaburaya

Japan. Theeboerderij in Wazuka, in het zuiden van Kyoto. 5 percelen in de bergen boven Wazuka, op hoogtes tussen de 300 en 600m. Werkt organisch en de enige bemesting bestaat uit de restproducten van zijn zonnebloem- en thee-olie. Yabukita, Okumidori en Gokō. De eigenaar is Yuma Noike (°1981), het bedrijf bestaat sinds 2015. Verdeeld door The Tea Crane voor Europa, Nio voor de VS.

Noike Houjicha, Nio Teas: 5 gram sample. Wazuka, ten Z van Kyoto. Mr Yuma Noike, Chaburaya farm. Kleine boerderij die omringd is door woud. 1ha thee in het midden van een dennebos. Deels beschaduwd door de grote dennen die aan de rand staan. 5 gram, 75°C, 1.5 mins, 200ml. Het natte blad heeft een nogal complex aroma, wat tabak, wat hout, wat gefermenteerd fruit. Mooie licht koperrode kleur. Zeer zacht. Mooie afdronk. Tweede zetsel, idem, maar wat meer een klassieke hojicha. Derde zetsel, nog steeds een echt mooi aroma, zoete hojicha. In de mond nu zacht en met minder smaak, maar zoet een aangenaam. 😊😊😊(😊)

 

Ch’a Ching

Tussen 760 en 762 na Christus, tijdens de Tang dynastie, schreef de geleerde dichter Lu Yu (°733, +804) dit klassieke werk over thee, ook bekend als Chajing of als de Tea Sutra. Dit is het oudste boek over thee, en we kennen het alleen via een kopie uit de tijd van de Ming-dynastie. Voor Lu Yu was thee een symbool voor de harmonie en de eenheid van de wereld, en hij kende het een grote spiritualiteit toe, maar het boek bevat naast een geschiedenis van thee ook veel praktische raadgevingen, zowel voor het telen ervan als voor het drinken. Hij verbleef vaak in Huzhou in Zhejiang, waar hij ook overleed. Overal in China’s theeregio’s kom je standbeelden van hem tegen.

Chaen Musubi

Theeboerderij in het legendarische Mandokoro, Higashiomi, Shiga, op de westelijke flank van de Suzuka. Ren Yamagata is ergens in de dertig en de jongste theemaker van het dorp. Handmatige oogst van de typische aanplant van Mandokoro. Door de grote verschillen in temperatuur tussen dag en nacht krijgen de theeblaadjes veel suikers in de lente en ze smaken opvallend zoet.

Chai

Eigenlijk is Chai het Hindu-woord voor thee, en het is correcter te spreken van Masala Chai. Deze manier van theezetten werd populair in de tweede helft van de 19^de eeuw en werd ingevoerd door Britse plantage-eigenaars. Het is een mengeling van Assam-thee, specerijen en buffelmelk (gewone melk mag ook wanneer u in buffelloze omgevingen verblijft), en eigenlijk wordt hij gekookt in een pan met melk en water, eerder dan door er kokend water over te schenken. De hoeveelheid melk varieert in Indië van streek tot streek, met de Punjab als de grootste melkliefhebbers en West-Bengalen als de minste (en vaak zelfs geen). Veel voorkomende ingrediënten zijn kaneel, gember, peper, kruidnagel en kardemom.

Kashmir Tchaï, Kusmi: Blend van zwarte thee, kardemom, gember, kruidnagel, kaneel, laurier en anijs. Gekruid volgens een Nepalees recept. Zou ook goed zijn als ice tea. 11 november ’17: mooie heldere en eerder lichte kleur; met melk licht caramelbruin, zeer goed geslaagd; mooi aroma zonder te overheersende smaken; met melk, zacht en eerder elegant, niet zwaar en niet zoet (zonder suiker) 😊😊😊

Chai Impérial – Black Tea Indian Tradition, Palais des Thés: 3% Kardemom, 3 % roze peper, 4%kaneel, 25% gember, 5% appelsienzeste, kruidnagel. 8.5 euro. 18 oktober ’17: droog, een mooi maar overweldigens aroma maar best complex en ok; met melk; een heel leuk, elegant en evenwichtig aroma; in de mond komt de kaneel iets meer naar voren, maar nooit overdreven; lekkere Chai: 12 november ’17: droog, mooie mengeling maar iets overdreven en wat kunstmatig overkomend aroma; de infusie is echter prachtig complex zowel in geur als smaak met duidelijke maar niet overdrevne kaneel en een heel mooie toets door die appelsienzeste. 😊😊😊(😊)

Chakra Chai. Saveur Epices, Mangue, Curcuma. Gourdon Négoce de Thé, Metz: 5.6 euro. 37% zwarte thee, stukjes mango en gember, citroenzeste, anijs, kaneel, kruidnagel en kurkuma-poeder. Infusie: Aroma doet me enorm denken aan Engelse supermarkt met Kerst in Everberg. Kleurt mooi chocomelkbruin met melk. Eerder dun in de mond maar aardig, minder zwaar dan een echte chai. 😊😊😊

 

 

 

Cha Khao Hoom

Rijstthee uit het Noorden van Thailand. Anders dan bijvoorbeeld genmaicha omdat er geen rijst aan wordt toegevoegd maar de bladeren van Nuo Mi Xiang Nen Ye, de blaadjes van een plant die sterk geurt naar sticky rice. Gemaakt op basis van een ball oolong waaraan de blaadjes worden toegevoegd en samen gerold. Wanneer de thee gezet wordt en de blaadjes zich ontplooien kan je de twee onderscheiden.

DMS Cha Khao Hoom ‘Rice Tea’, Siam Teas: Rijst-oolong. 6.3 euro voor 25 gram. Doi Mae Salong. Knop plus twee à drie blaadjes.  Jin Xuan Assamica gearomatiseerd met sticky rice kruiden (Nuo Mi Xiang ne Ye) die niet alleen hun geur afgeven maar ook in het mengsel aanwezig blijven. Specialiteit uit Noord-Thailand. 20 augustus ’21, 3 gram, glazen pitcher, 200ml, 85°C, 3 minuten. Nat blad, een combinatie van gekookte rijst en een mooie frisse geur als van open lucht. De smaak is een heel interessante combinatie van rijst en iets fris en tegelijk zoets, heel zuiver, heel leuk. Mooie afdronk. Heel vol. Tweede zetsel, zelfde parameters: wat zoeter, iets dat op rijst lijkt maar het niet is, wat korter, maar dat zoetje maakt dat goed. Heel aangenaam zoet puntje in het begin. Beetje als een zoet koekje. Derde zetsel: nog altijd leuk, zoet. 😊😊😊😊

 

Champagne Oolong

Meestal slaat deze term op Oriental Beauty, beschouwd als de beste oolong van Taiwan, maar soms wordt er al wel eens champagne of zelfs brandy toegevoegd aan een oolong om hem deze naam te geven, en soms is het een blend van oolong en osmanthus-bloemblaadjes. Kan zowat alles zijn en is meestal gewoon een marketing-trukje.

Chang HungChin

Taiwan. Tweede generatie. Mr Chang werkt al in het bedrijf sinds zijn jeugd. Tweede generatie. 5 ha in eigendom, 10ha in pacht. 30 ton thee per jaar. Verdeeld door Camellia Sinensis.

Chanoka

Uji, Japan. Theehuis op een uurtje rijden van het station van Kyoto, aan de Uji rivier. Opgericht in 1900 door Tsunekiti Takada, de overgrootvader. Nu geleid door Masahiro Takada. Redelijk hoog gelegen, op zo’n 400 m boven de zeespiegel.

 

Chanoyu

Japanse theeceremonie voor het bereiden van een kop matcha. De simpelste, Chakai genaamd, duurt ongeveer een uur, de meer complexe, Chaji, ongeveer vier uur. Chanoyu betekent letterlijk heet water voor de thee, en de theeceremonie wordt soms ook Chado of Sado genoemd, de Weg van de Thee. Heel traditionele, ernstige manier van theezetten die zich egens tussen kunst en religie (Zen-boeddhisme) bevindt

Chakai is een relatief eenvoudige ontmoeting die zoetigheden, dunne thee en soms een lichte maaltijd omvat. Chaji is veel formeler, duurt langer en omvat meestal een volledige maaltijd, inclusief zoetigheden, een dikke en een dunne thee. Het doel is het bevrijden van de geest van alle balast. Chaji vind meestal plaats in een theehuis dat hiervoor is ingericht en dat men bereikt door en theetuin die eveneens speciaal is aangelegd. Winter (Ro) en Zomer (Furo) hebben hun eigen ritueel, Furo gebruikt een verplaatsbaar kooktoestel, Ro is altijd verbonden met een vaste in de vloer ingebouwde stookplaats.

De gasten worden eerst ontvangen in de tuin waar ze op een bankje wachten op de gastheer. Na diens begroeting (een diepe buiging) gaan de gasten naar de theeruimte. Aan de ingang wassen ze handen en mond en de lage toegang verplicht iedereen om diep te bukken, wat het verschil in rang en stand zou doen verdwijnen. De theeruimte zelf is sober, met een papierrol met een zenboeddhistische spreuk die gezamenlijk wordt bestudeerd. Zodra iedereen zit verschijnt de theemeester en wordt een lichte meergangenmaaltijd geserveerd. Er wordt iets zoets geserveerd om de smaak voor te bereiden en de gasten gaan terug naar de tuin waar ze wachten op het tweede deel van de ceremonie.

Een gong nodigt dan de gasten terug uit in het theehuis waar de zenspreuk nu vervangen is door een vaas met bloemen. De gastheer begint nu met het maken van de dikke groene thee volgens een strak voorgeschreven ceremonie waarbij de gasten zwijgend toekijken. Wanneer de gastheer de kom neerzet neemt elke gast drie slokjes waarna hij de rand schoonveegt en de thee doorgeeft aan de volgende. Daarna reinigt de theemeester alle gerei en legt hij nogmaals kooltjes op het vuur. De ceremonie wordt nu minder formeel en er mag gepraat worden. Er wordt een klein zoet hapje geserveerd en de ingredienten voor de volgende fase worden klaargezet. Deze keer wordt schuimige dunne thee geserveerd en tijdens de procedure mag gepraat worden. Na een kort afscheidsgesprekje met de gastheer vertrekken de gasten en blijft de gastheer alleen achter.

De geserveerde thee is altijd groen in traditionele ‘matcha’ poedervorm. Hij wordt gemaakt door verse groene theebladeren te drogen, roosteren en vermalen, en wordt dan bewaard in een houten lakdoos, een Natsume. Het poeder wordt afgemeten met een kleine houder van keramiek aan een houten steel, de chashaku, die aan de deelnemers wordt doorgegeven, zodat elk met zijn eigen spatel, de chasaji, een portie in zijn theekommetje doet. Daarna wordt een speciale lepel, de Hishaku, gebruikt om kokend water over de thee te gieten. Daarna wordt een kwastje van bamboe, de Chasen, gebruikt om de kop op te kloppen zodat een schuimige groene vloeistof ontstaat. De typerende bitttere smaak ontstaat door dit opschuimen. Ook de handelingen van de deelnemers worden bepaald door een strikte ceremonie en maken deel uit van een mediteatietechniek. Wanneer de gast de thee van de schenker krijgt, zet hij zijn kom op de linkerhand en draait ze dan met de rechterhand in drie korte bewegingen 360° rond, met de klok mee.

De theeceremonie is erg oud en de eerste regels werden al in de 15^de eeuw opgesteld door een boeddhistische monnik. In de 16^de eeuw werden ze door een paar beroemde theemeesters geformaliseerd tot de Chanoyu ceremonie, toen met slechts één kommetje voor alle deelnemers als teken van broederschap en trouw. Deze dienden vaak om bondgenootschappen te verzegelen of steun te vragen aan de machtigen van het land of als kader voor diplomatie (een beetje zoals een bezoek in een sterrenrestaurant in eht 20^e eeuwse Westen).

Chaozhou

Deze stad in de provincie Guangdong ligt naast Fujian en heeft het meest conservatieve dialect van China. De stad is ook het thuis van een eigen gong fu stijl van thee zetten. Dit doen ze bijna uitsluitend met de lokale Dan Cong thee want Fenghuangshan ligt maar op een uurtje of twee rijden van de stad. Het is ook één van de plaatsen in China die de voorkeur geven aan hun eigen theepotten uit de lokale rode klei boven die van Yixing.

Chawan

Japan. Theekop, meestal zonder oor. Kan heel simpel zijn, of zeer exclusief, en alles daar tussen. Vaak gebruikt voor matcha, en de vorm laat dus het maken ervan perfect toe.

Cha Qi

Grof vertaald als de levenskracht van thee, is het effect dat een goede thee heeft op je geest en je lichaam. Een thee met veel Cha Qi is een thee die een bijzonder effect heeft op je, cq een thee die je kalm maakt of gefocust of energiek. Cha Qi wordt vaak verward met het effect van cafeïne of het gevoel van thee-dronkenschap (tea drunk), maar is eigenlijk iets heel anders, en erg moeilijk te vatten. Elk levend wezen heeft Qi, de energie die maakt dat het leeft, of er gewoon is (maar dan écht is). Voor thee is het een effect dat je voelt bij het drinken van  goede thee, en een thee met veel Cha Qi is een thee die zijn bestemming perfect vervult (zodat het mogelijk is dat een thee meer of minder Cha Qi heeft afhankelijk van de omstandigheden waarin hij gezet en gedronken wordt). Wanneer een thee een bijzonder effect heeft op de drinker, zoals bijvoorbeeld een gevoel van concentratie, of geluk, of contemplatie, dan spreekt men van een thee met een hoge Cha Qi. En zoals vele ervaren theedrinkers het zeggen, je moet het meemaken om het te herkennen, en het kan heel sterk verschillen van persoon tot persoon en van thee tot thee.

Chaxi

Vertaald als theetoneel, en dit is eigenlijk een goed beschrijving. Chaxi is de naam van de opstelling die je voorbereidt wanneer er gasten komen waarvoor je thee kan zetten. Deze opstelling kan heel eenvoudig zijn, of heel apart, en is bij elke gelegenheid anders. Ze hangt af van welke thee je gaat zetten, de gelegenheid, het aantal en het soort gasten. De opstelling moet functioneel zijn maar ook mooi, en vaak wordt er gewerkt met bloemen of voorwerpen die een bepaalde sfeer creëren. Dit werd door een bekende historische figuur omschreven als ‘het eerste nieuwe gras dat in de lente door de sneeuw naar boven komt’, en moet een aanduiding zijn voor wat later volgt.

Cha Yen

Thailand. Ijsthee die op straat verkocht wordt.

Cha zé

Ook bekend als chasoku of chago. Schep, vaak uit hout, om thee mee op te scheppen uit de theecontainer. Heeft ook een esthetische functie, want een goeie heeft genoeg plaats om de thee te tonen aan de gasten zodat ze de kleur en de vorm kunnen bewonderen. Ook de schep zelf kan een echt kunstwerk zijn, heel individueel en vaak gemaakt van sprokkelhout of keramiek, maar ook van zilver of goud. Er bestaan zeer veel traditionele technieken en een schep kan een bijzonder uniek kunstwerk zijn, heel individueel en op maat gemaakt. 

Chazen ichimi

‘Zen en thee hebben dezelfde smaak’.

Chiang Mai

Thailand. Noordelijke provincie van Thailand. Begin jaren 60 vluchtten Chinese Kwomintang troepen naar de provincies Chaing Mai en Chiang Rai om het gevecht tegen de Communisten verder te zetten. Begin jaren 80 werden ze genaturaliseerd tot Thai en op aandringen van de regering vervingen ze hun opiumproductie door die van oolong thee’s. Vooral in de mistige heuvels rond Doi Tung en Doi Mae Salong op hoogtes tussen de 1200 en 1400 meter staan Taiwanese cultivars als Jin Xuan, Four Seasons Spring of Chin Shin aangeplant. De lente-oolong’s zijn bekend voor hun florale aroma’s en toetsen van mango.

Dhara Golden Tips, Siam Teas: Assamica. Noord-Thailand. Monsoon Teas. 1+1 spring picking. 200ml, 5 gr, 3 min, 98°C. Amphoe Fang woud, Chaing Mai, Noord-Thailand. 8 mei 2020: veel tip. Nat blad geurt naar iets kruidigs als laurier. Roodbruine infusie. Zeer mooi aroma, bijna uniek, ik denk niet dat ik al zoiets geroken heb, iet zoets, iets van koffie maar dan de zoetere soorten. Ook in de mond start deze thee verrassend zoet en fijn, met iets unieks, maar de afdronk is nogal kort. 😊😊😊 9 mei, 95°C: dat zoete is nu zeer duidelijk kers. Ook de cacao is duidelijker. De afdronk is kort maar er is een bijzonder mooie echo. 10 mei ’20, gaiwan, 4.5 gram, 60 sec, 98°C: één en al fruit voor het natte blad, heel mooi en zuiver, en met bijzonder complexe schakeringen. Roodbruine infusie. De infusie lijkt op het eerste zicht wat meer versmolten maar in hetzelfde register, opent heel mooi na wat walsen. Ook in de mond veel duidelijker, heel aparte smaken, eerder dun dan vet, maar met mooie schakeringen. Zowel finish, afdronk en echo zijn knap. Tweede zetsel, 90 sec: nat blad blijft heel aangenaam, met fruit en iets van specerijen, en ook de smaak blijft mooi overeind. De afdronk is zelfs beter dan het eerste zetsel, heel fruitig, met kers en melkchocolade, echt heerlijk. 😊😊😊😊

Doi Mae Salong Si Ji Chun Four Seasons, Siam Teas: Erg licht geoxideerde oolong. 17.9 euro voor 100 gram. 9 mei ’20, 30 sec, gong fu, 5 gram, 85°C, 100ml. Nat blad: heel mooi en zuiver aroma, aangename complexiteit. Strogeel. Aroma is floraal en boterig. Erg mooie en zuivere smaak, zacht en wat boterig, mooie en lange finish. Zeer mooie kwaliteit, heel zuiver. Tweede zetsel, opniueuw 30 sec: de bladje ontrollen zich en zijn inderdaad heel licht geoxideerd. Het aroma wordt iets groener, ook voor de infusie.  De smaak is opnieuw zeer zacht, met meer boterigheid maar ook met wat mee grassigheid. Derde zetsel, idem: floraler nu voor het natte blad dat nu helemaal ontrold is. De pluk bestaat uit de vier bovenste blaadjes, erg opmerkelijk. Geen idee van het plukseizoen, er is een wat kleiner blad en dan drie grotere. De smaak blijft zacht, lekker en met een mooie afdronk en een tof zoetje. Dit is echt een heel aangename thee. Vierde zetsel, 40 sec: uit het nat blad stijgt nu een duidelijk melkachtig aroma op, het aroma van de infusie blijft deels hetzelfde, deels krijgt ze ook dat melkige. De kleur wordt meer en meer goudgeel. Ook een vijfde zetsel was nog erg lekker. 😊😊😊(😊) 

Lahu Forest Black, Siam Teas: 15 gram. Amphoe Fang woud, Chaing Mai, Noord-Thailand. Monsoon Teas. Field blend. Assamica. Natuurlijke wildernis-theetuinen die extra complexiteit geven. 17 mei ’20, 98°C, 200ml, 3 gram, 2 min 30 sec. Nat blad: uit de theepot stijgt een soort compote-geur van verschillende fruitsoorten op. Het blad is erg groot. De infusie houdt het mudden tussen oranje en roodbruin. Het aroma geeft mooi en fris fruit. In de mond eerder droog maar wel met body en mooi fruitig startend. Dan valt de thee even weg, en komt hij met hetzelfde fruit terug in de finish en de eerder korte afdronk. Aardig. Leuke cacao toets ook, zeker in de afdronk; Tweede zetsel:  meer mout tussen het fruitgeweld, zoals sommige whiskies (unpeated). Ook in de smaak ligt de combinatie tussen de twee mooi. Beetje een korrelige mond. Leuke, wat wilde zwarte thee.  😊😊😊

Green Pearls Doi Mae Salong, Siam Teas:  sample van 15 gram.  25.2 euro voor 100 gram. Cing Xin cultivar op tussen de 1200 en 1400m hoogte. 17 mei ’20, 77°C, 2.5 min, 200ml, 3.4 gram, kyusu. Nat blad ontrold, geur is groen, iets van iets gebakkens. Mooi en relatief klein blad, zuiver groen, twee of drie blaadjes, mooi volledig. Strogele infusie. Heel boterige groene aroma’s. Een zachte en intense mond, met zeker wat groene toetsen maar eigenlijk dicht aanleunend bij licht geoxideerde oolongs. Bij het afkoelen meer groene toetsen. Prachtige finish en een heel lange afdronk. Tweede zetsel, 4 minuten: veel gelere infusie, helder en licht goudkleurig met een toets van jade. Volledig ontrolde blaadjes, nu veel vegetaler in aroma. De infusie is nog altijd heel boterig. Iets strakkere mond. Mooi structuur nu, iets minder complexiteit, mooi zoetje wel, het boterige is er wat uit, en de thee is nu wat minder oolong en wat meer groen. Derde zetsel: niet echt nodig. 😊😊😊

Dhara Black Needle, Siam Teas: Assamica. Amphoe Fang woud, Chaing Mai, Noord-Thailand. Monsoon Teas. 1+2 pluk. 6.9 euro voor 25 gram. 21 mei 2020, 5 gram, 200ml, 97°C, kyusu, 3 mins. Grote gedraaide bladeren, aangenaam geurend in de opgewarmde kyusu. Het natte blad heeft een aangename, wat fruitige geur, met een mooie strakke structuur. Nogal wat steeltjes, sommige met tot drie blaadjes, redelijk grote. De kleur van de infusie is roodbruin. Fruitig aroma voor de infusie. Alhoewel niet erg uitgesproken, een heel zuivere mond, met een op de achtergrond rondhangend fruit dat mee de afdronk in glijdt. Een zachte, fluwelen assamica, met een heel knappe afdronk, heel lang ook, alhoewel niet heel uitgesproken. Heel knap. Tweede zetsel, vijf minuten: knap aroma voor het nat blad. Aangenaam maar nu echt assamica, zonder het fruit. 😊😊😊 Advent Package 2020, 2 december 2020, 98°C, 3 mins, kyusu,; 5 gram: deksel en nat blad, een heel fijne en ingetogen maar ook zeer complexe, kruidige geur, zeer aangenaam. Koperrode kleur voor de infusie. Heel leuk fris aroma met specerijen en fruit. Start onmiddellijk heel zuiver en fris, duikt dan even onder om dan terug boven te komen, vooral in de afdronk waar het mooie zachte aroma lang blijft hangen. Een heer, deze thee. Tweede zetsel is aangenaam, het natte blad ruikt nog erg lekker, maar de smaak is wat minder uitgesproken; lekker afdronkje wel nog 😊😊😊(😊) 

Lahu Yellow, Siam Teas: Assamica. Monsoon Teas. Gele thee. 6.5 euro voor 25 gram. 2+1 picking. Amphoe Fang woud, Chaing Mai, Noord-Thailand. 21 mei 2020, 2 min, 75°C, 150ml, 3 gram. Nat blad: aroma met heel mooi fruit, een beetje als een licht geoxideerde 2019 wakoucha, wat tomaté. De infusie is oranjekleurig. Fruit, hooi, ergens tussen wakoucha en een first flush. Zachte, fruitige smaak. Eén van de betere gele thee’s die ik al proefde. Tweede zetsel, 60 sec, 80°C: nat blad meer puur fruit, de tomaté is weg. Leuk fruit nog. Derde zetsel, 90°C, 2 min: niet echt meer de moeite. 😊😊😊

Doi Mae Salong Jin Xuan Hoarfrost Oolong, Siam Teas: Winterpluk in december. Alleen de zeldzame wintertip na nachtvorst. 6.4 euro per 25 gram. 23 mei 2020, 5 gram, 100ml, rinsed, 1 min: nat blad erg apart aroma. De infusie is een geel met een bruine inslag. In de neus aroma’s van gebakken fruit en aanbrandende melk. Erg zoet in de mond, echt iets van licht aanbrandende melk. Heel zoet aanvoelend. Tweede zetsel: dat wat gebrande lijkt weg, zachter nu.De smaak is bijzonder zacht, helemaal zonder dat storende van diei aangebrande melk met een bijzonder intense finish en afdronk die erg mooi valt, en héél lang blijft doorgaan; er is een klein bittertje helemaal achteraan. Derde zetsel: groenere aroma’s. 😊😊😊

Lanna Oolong, Siam Tees: Assamica. Monsoon Teas. 2+1. Amphoe Fang woud, Chaing Mai, Noord-Thailand. 21.4 euro voor 100 gram. 1 juni 2020: gaiwan, 100ml, 30 sec, 85°C, 5.3 gram. Rinsed. Nat blad, gedeeltelijk ontrold, heel groot blad (assamica), lichte oxydatie, nog veel groen. Aroma is bijzonder complex en levendig, met fris fruit en wilde bloemen. Infusie goudgeel. Aroma is fris, als een lentebries op de top van een heuvel met beneden bloemenweides. In de mond ook dat frisse, wilde bloemen, maar ook iets van heel verfrissend koud geserveerd fruit. Bijzonder lekker. Mooie afdronk. Tweede zetsel, zelfde parameters: zelfde aroma voor het nat blad, maar veel rijper en dieper, onthutsend lekker. Diepgele kleur voor de infusie. De neus heeft de complexiteit van een grote witte wijn met een licht oxydatieve toets. In de mond een bittertje nu, maar ook lang en met een mooie afdronk. Derde zetsel: opvallend floraler nu, bijna een parfum, maar wel heel fris, als bedauwde wilde bloemen. De infusie geeft exact dezelfde geur. Nu pas ontwikkelt er zich een heel gastronomisch bittertje, dat veel potentieel heeft, en eerder interessant is dan storend. 😊😊😊😊

Ruan Zhi Oolong N°17, Doi Mae Salong, Jade Pearls, Siam Teas: Licht geoxideerd. Belangrijke cultivar voor de regio. 24.4 euro voor 100 gram. Advent 18 december 2020. 40 sec, 85°C, 100ml, gaiwan, 5 gram. Nat blad geurt heel floraal, als een TGY. Intens. Strogele infusie. Mooi aroma heel open en floraal, en ook her duikt TGY op als referentie. De smaak is erg licht, maar met een duidelijke zoete toets die best wel opmerkelijk is en de thee heel toegankelijk maakt. Tweede zetsel, 50 sec. Goudgele infusie. Blaadjes ontrold. Zeer zachte maar intense aroma’s, heel floraal, echt een parfum…Ook de infusie geurt nu prachtig en vol, iets minder parfum maar ook behoorlijk intens. Zachte florale smaken, mooi floraal, redelijk intens. Derde zetsel, 60 sec: boteriger in de neus, maar ook nog die mooie bloemenaroma’s. Heel toegankelijke oolong. 70 sec: heel boterige aroma’s, erg mooi nog en nog redelijk intens. In de smaak iets droger maar nog erg leuk. Mooie floraliteit nog retronasaal. 1 min 30 sec: mooi boterig aroma. Zacht aangenaam, nog een aardige afdronk. Leuke thee, maar ergens wat hobbelig, en niet zo erg complex. Oolong voor beginners.  😊😊😊😊 tegen eind 2021 dood.

Dhara White Moonlight, Siam Teas: Assamica. Amphoe Fang woud, Chaing Mai, Noord-Thailand. Monsoon Teas. 1+2. Lentepluk. 8.4 euro voor 25 gram. 22 mei 2020, kyusu, 5 gram, 200ml, 90°C, 2 min 30 sec. Wit-zwart droog blad, moonlight. Nat blad geurt erg complex, een mengeling van brood en fruit, bijna als een fruittaart maar dan warm, ook iets romigs. Diepgoudgele infusie, bijna oranje. Heel mooi fruitig aroma met iets romigs, als een ijskreem met verse vruchten. In de mond ook erg lekker, fris fruit en een mooie strakke afdronk. Heel dik mondgevoel, heel veel substantie, als een rijke witte wijn, doet denken aan een witte rioja in de traditionele stijl. Tweede zetsel, zelfde parameters: aroma en smaak zijn nu minder fruitig, en gaan meer naar iets van opgewarmde noten met een spatje honing, een heel leuke smaak, met nog steeds een erg lange afdronk. Er zit een bijzonder lekker stukje in deze thee dat heel lang blijft hangen. 😊😊😊😊

 

 

Chiang Rai

Provincie in het Noorden van Thailand. Bergachtig gebied tussen de 400 en de 1500 meter. De jaaropbrengst bedraagt ongeveer 85.000 ton (2019). De belangrijkste gebieden zijn Wiang Pa Pao, Mae Fah Luang, Mae Suai, Mueang Chiang Rai, Thoeng, Phan en Mae Lao. 85% van de aanplant is Assamica, vroeger vooral gebruikt voor Miang (een gerecht). 15% is recentere aanplant met Sinensis var Sinensis, met vooral Oolong N°12, Four Seasons, Ching Ching (Ching Hsin ?) en Thi Kuan Im (Tie Guan Yin ?)

Puerh thai torréfié, 2017, L’Heure Bleue: Chiang Rai, Thailand. Olivier Schneider. Sheng Cha. Los blad, geen cake. 12 februari 2022, gaiwan, 6.6 gram, 8 sec, 100°C, gespoeld, 100ml. Weinig aroma voor het droge blad. Nat blad: curieuze mengeling van een rotsoolong en een sheng puerh, de roosterlementen van een oolong en de scherpere vegetale van een sheng. Licht bruin. Fris aroma waarin de sheng toets wel de overhand lijkt te halen. Ook in de mond fris, iets van openlucht, retronasaal wat fruit. Lichte astringentie. Tweede zetsel, 10 sec: heeft dat dubbele nog wat meer. Mooie zachte kern, met daarrond staaldraad. Start zacht en draagt dat verder, maar strakke tannines er rond geweven. Bitter maar niet echt uitdrogend (maar randje). Zoethout, drop, in de afdronk. Derde, 10 sec: terug iets meer het geroosterde in het echt wel lekkere aroma. Astringentie nu weer weg. Erg mooie retronasale roostertoets. Vierde zetsel, 15 sec: geen roostertoon mee, veel strakker, zoethout. In de mond zoeter, ronder, eigenlijk heel aangenaam nu, het bittere is compleet weg. Heel opwekkende thee. Vijfde zetsel, 25 sec: strak. Wat zoethout. Echt sheng nu, en nog altijd wel leuke afdronk. Strak. Zesde zetsel, 45 sec: strakke sheng aroma’s. 😊😊😊(😊).

Shu Cha Ming Lee Old Trees Single Batch, 2013: Doi Wawee, Chang Rai, Thailand. Ming Lee atelier die in 1990 de installaties van de in 1930 gestichte Hong Tai Chang atelier overnam. Oude bomen (! voor een shu), één aparte fermentatiehoop, niet gemengd met andere producties, 17.9 euro voor 50 gram. 5 à 7 gram, 100ml, 10 à 30 sec. 100°C. Olivier Schneider. 20 November 2022, 5.5 gram, gaiwan, 100ml, 20 sec: droog, warm: bos, maar ook iets van toffee, chocolade, een doos pralines. Gespoeld, nat: iets meer bos en droog oud hout. Coca-cola roodbruin. 20 sec: nat blad, oud hout maar omgeven door chocola en iets romigs. Complex aroma dat doet denken aan een oud interieur met lang geleden geboend houten meubilair én met de frisse geur van pas geplukte bloemen (de ramen staan open). Geen humus. Pertinente maar niet heel complexe smaak in het begin, iets complexere afdronk. 25 sec: mout maar altijd ook iets fris (lente-pluk ?), in een gebald en compact aroma. Ronde, volwassen smaak, met mout in de afdronk, die rond is maar eerder bescheiden. Lekker rollend mondgevoel. 30 sec: gebald. 35 sec: idem. 😊😊😊

 

 

Chiangtai Tea Group

Xishuangbanna, Yunnan. °1999. Grote maar betrouwbare Pu’er producent met eigen theebomen in Yiwu.

Chia Yi

Taiwan. Chiayi. In dit distrcit liggen de Ali Shan en de Yu Shan bergketens, beroemd voor hun Gao Shan bergketens.

China

In China wordt verteld dat de legendarische keizer Shennong (of Sheng Nun) per toeval thee ontdekte toen een paar gedroogde bladeren van de theestruik waaronder hij zat in zijn kokend water viel. Het resultaat beviel hem en thee was geboren. Het drankje werd lang gebruikt voor religieuze of medicinale redenen, maar tijdens de Tang dynastie (618-907) werd het een kunstvorm en begon iedereen het te drinken. Tijdens de Song dynastie werd het populair in zijn poedervorm (matcha), maar na de 14de eeuw werd het opnieuw vooral gemaakt van gedroogde theebladeren.  Tot het einde van de 19de eeuw bleef de manier van verwerken dan zeer traditioneel, en grotendeels een zaak van de families die de grond bezaten. Thee stond nu zowat overal aangeplant alhoewel men al erkende dat de beste van de hooggelegen gebieden kwam. 

Sinds de culturele revolutie zijn er overal theecoöperatieven opgericht en controleert de staat de productie die nu grotendeels (maar niet volledig) machinaal gebeurt. 80% van de productie is groene thee voor de lokale markt. Zwarte thee en oolong is vooral voor de export. Op de verpakking van de geproduceerde thee staat steeds waar hij gemaakt werd en door welk bureau. De huidige aanplant wordt geschat op 300 miljoen ha.

De eerste pluk hier is tussen half april en half mei, goed voor 55% van de productie. De tweede pluk gebeurt aan het begin van de zomer en de derde in de herfst. De eerste is de beste (met een paar uitzonderingen). Chinese thee wordt verkocht onder verschillende namen, en vaak kan dezelfde thee van dezelfde regio verschillende namen hebben, ook in het Chinees. De naam geeft meestal de bewerkingsmethode en de kwaliteit aan, maar de naam kan ook een historische naam zijn of een plaats aangeven; bovendien worden drie verschillende talen gebruikt, het Kantonees, het standaard-Chinees en het Fujiaans. Soms heeft één thee drie of vier verschillende namen. Thee die wordt verkocht op de markt krijgt ook een klassenummer die zijn kwaliteit aangeeft. Na zijde en graan is thee China’s derde belangrijkste exportproduct.

De China-specialist Michael Adams onderscheid vijf Chinese varianten van de Camellia Sinensis plant: xia ye (smal blad), mao ye (harig blad), dai miao shan (grote berg tip), bai amo of da bai (grote witte of grote harige witte tip) en xi e (kleine kelkblaadjes). Bron: BATTLE, WILL, The World Tea Encyclopedia., p. 5)

Thee wordt verbouwd in 18 streken waarvan Zhejiang, Hunan, Sichuan, Fujian en Anhui de belangrijkste zijn. De andere zijn Anhui, Gansu, Guangdong, Guizhou, Hainan, Henan, Hubei, Jiangsu, Jiangxi, Shaanxi, Shandong, Yunnan, Tibet en Guangxi Zhuang. Ruwweg onderschied men Zuid-west China (Yunnan, Sichuan en Guizhou), Zuid-oost China (Guangdong, Guangxi, Fujian, Hainan), het deel ten zuiden van de Yangzi Jiang rivier (Zhejian, Hunan, Jiangxi, en het zuidelijke stuk van Anhui, Jiangsu en Hubei) en het deel ten noorden ervan (Henan, Shaanxi, Gansu, Shandong en het noordelijke deel van Anhui, Jiangsu en Hubei). Ongeveer 37% van alle thee ter wereld wordt hier geproduceerd, maar het grootste deel (85%) wordt in China zelf opgedronken. Desondanks is drie vierde van alle groene thee die op de wereld wordt verhandeld afkomstig van China. De Chinese export van thee bestaat uit 80% groene, 10% zwarte, 5% oolong, en de grootste afnemers zijn Marokko, de VS, Vietnam en Senegal. Het Chinese karakter voor thee laat goed zien hoe belangrijk thee is in het land: het bovenste deel van het karakter stelt planten voor, het middenste de mens, en het onderste hout of ‘met wortels’. Men zegt dan ook het karakter staat voor ‘iets dat mensen het gevoel geeft wortels (of evenwicht) te hebben’.  TOWLER, Solala, Cha Dao: The Way of Tea, Tea as a Way of Life., p.9

In 2014 bedroeg de productie van thee in China ongeveer 2.2 miljoen ton. De meest productieve provincies zijn Yunnan, Fujian en Hubei. Ongeveer 330.000 ton wordt geëxporteerd. De provincie Zhejiang is de grootste exporteur. Er bestaan grote bedrijven die op industriële schaal werken maar een heel groot deel van de productie gebeurt nog steeds bij kleine onafhankelijke boeren, en velen doen nog alles met de hand. Veel soorten zijn bijna uitsluitend lokaal te koop. De laatste jaren verandert de markt sterk omdat er zowel vanuit het buitenland als bij de groeiende middenstand vraag is naar betere thee’s. Dit leidde ondermeer tot de explsieve groei van de vraag naar Pu’Erh, maar ook andere kwaliteitsthee’s vinden nu hun weg buiten hun regio’s. De Chinezen hebben nog wel een aparte smaak waarbij het visuele aspect, het dansen van de theebladeren, even belangrijk en soms zelfs belangrijker kan zijn dan de smaak van de thee. De export wordt voor een groot deel beheerst door agentschappen in handen van de regering, en rechtstreekse handel met de boeren is moeilijk maar niet onmogelijk.

 

Chinese Lente Oogst

De oogstperiode in de Chinese lente wordt onderscheiden in vijf periodes. De eerste is She Qian, voor 21 maart (erg zeldzaam), Ming Qian, voor 5 april (voor Qing Ming dus), Yu Qian, voor 20 april, Gu Yu (voor 6 mei, en al in het begin van de regens) en Lixia (regenseizoen, na 6 mei). De genoemde data zijn approximatief en kunnen wat verschuiven per jaar.

Chin Hsin Oolong

Cultivar uit Taiwan, zeer geschikt voor hooggebergte-oolongs. Traaggroeiend (en dus met veel smaak). Ook bekend als Chin-Hsin, Cingshin, Ching Shin, Luanze, Qing Xin, Gentle Heart of Pure Heart. Zou oorspronkelijk uit Fujian komen, maar in 1895 koos Japan, dat toen Formosa bezette, dit als één van de vier varieteiten voor oolong op het eiland, en het is nu de populairste variant. Deze varieteit zit ook in Baozhong en Dong Ding. Delicate en zachte smaak, vaak floraal of groene bladgroenten (ook orchideeën). De astringentie ligt meestal vooraan op de tong, en goede exemplaren hebben goeie hui gan, een frisse toets van munt. Nogal gevoelig voor ziektes maar zeer populair omwille van zijn smaakpatroon. Hij presteert het beste boven de 800 meter, en voelt zich goed in nieuw aangelegde tuinen met rijke grond en op hellingen met een natuurlijke drainage. In laaggelegen tuinen wordt de plant gemakkelijk ziek. In Taiwan kan je hem herkennen aan de nerven die in een hoek van 30 tot 60 graden op de centrale nerf staan en aan het lange smalle blad (Si Ji Chun heeft dezelfde nerven, maar een ronder blad). De struiken zijn ook eerder donkergroen.  

Green Pearls Doi Mae Salong, Siam Teas:  sample van 15 gram.  25.2 euro voor 100 gram. Cing Xin cultivar op tussen de 1200 en 1400m hoogte. 17 mei ’20, 77°C, 2.5 min, 200ml, 3.4 gram, kyusu. Nat blad ontrold, geur is groen, iets van iets gebakkens. Mooi en relatief klein blad, zuiver groen, twee of drie blaadjes, mooi volledig. Strogele infusie. Heel boterige groene aroma’s. Een zachte en intense mond, met zeker wat groene toetsen maar eigenlijk dicht aanleunend bij licht geoxideerde oolongs. Bij het afkoelen meer groene toetsen. Prachtige finish en een heel lange afdronk. Tweede zetsel, 4 minuten: veel gelere infusie, helder en licht goudkleurig met een toets van jade. Volledig ontrolde blaadjes, nu veel vegetaler in aroma. De infusie is nog altijd heel boterig. Iets strakkere mond. Mooi structuur nu, iets minder complexiteit, mooi zoetje wel, het boterige is er wat uit, en de thee is nu wat minder oolong en wat meer groen. Derde zetsel: niet echt nodig. 😊😊😊

Seasonal High Mountain Black Tea, 2020, Mist: Geoogst zomer 2020, 28 mei. 1400m hoogte. Mieishan, Alishan, Chiayi County, Taiwan. 51 euro voor 100 gram. Qingxin oolong cultivar. 90-95°C. Ray en familie, boerderij in Meishan. 2 juni ’21, 5 gram, 100ml, gaiwan, 60 sec, 95°C: een heel floraal en zeer fris aroma voor het natte blad, zeer aangenaam en complex. Roodbruine infusie. Best wel strak in de mond, niet zoet, maar mooie florale toetsen en fris, interessant om de qingxin cultivar zo eens te proeven. Tamelijk complexe mondevolutie, mooie afdronk. Een interessante wat atypische rode thee (gedronken met een wafeltje, en dat maakte hem misschien wat minder zoet). Tweede zetsel, 65sec: de citrustoetsen die ook al in het eerste exemplaar aanwezig waren zijn nu nog duidelijker in het aroma, maar ik vind ook wat tabaktoetsen terug, ook in de smaak die ik nu beter vind, duidelijker en wat zoeter (zonder wafeltje deze keer). Erg mooie afdronk. Derde zetsel, 90 sec: zeer lekker bij kop met tartaarsaus. Erg zacht nu, niet zo duidelijk meer in de mond maar met een heerlijke afdronk. Mooie zwarte thee. 😊😊😊😊 

 

Chin Hsin Da Pa

Cultivar uit Taiwan. Oorspronkelijk uit China, maar één van de vier door de Japanners uitverkoren oolong-varieteiten tijdens de bezetting. Groeit vooral in Hsinchu en Miaoli. Het blad is ovaler dan dat van gewone Chin Hsin. Buiten de zomer gebruikt voor mechanisch geoogste oolong, maar in de zomer gevoelig voor aanvallen van een insectje die de smaak van het blad veranderen. Oriental Beauty wordt hiermee gemaakt.

Chinoyoen

Yabe, Yame, Fukuoka, Japan. Kleine theeboerderij. 400 tot 650m hoogte. Door de grote hoogte opmerkelijk koeler dan de omgeving, en in de winter light hier sneeuw, zodat er pas 20 dagen later kan worden geoogst dan in de valleien. Sinds 2005 gecertifieerd bio, want door de hoogte en de lage temperaturen hebben ze zeer weinig last van insecten.  Man en vrouw, Masashi en Eri Harashima, 3^de generatie. Masashi is een erkend Nihoncha leraar. Grootvader Chiyokichi was de stichter. Sencha en gyokuro van hoge kwaliteit. Wonnen al drie keer de MAFF prijs voor beste thee.

67 year old Yabukita Sencha, Yame, 2021, Chinoyo-en, The Tea Crane: Yame, Fukuoka. 67 jaar oude Yabukita struiken Aanplant uit 1955, twee jaar na de officiële registratie in 1953 van de cultivar. Waarschijnlijk de oudste Yabukita struiken van Japan. Normaal gezien worden Yabukita struiken gerooid wanneer ze minder beginnen op te leveren. Masashi Harojima. Mei 2021. Uit de Sugiyama theetuin, 10 are op 600m. Rood-gele leem. Futsumushi (medium-gestoomd). 13,1 euro voor 30 gram. 200ml, 3à4 gram, 80°C, 40 sec. 21 mei ’23, 200ml, 3.8 gram, 80°C, 40 sec. Droog blad: fijn, gebroken, bijzonder intens en lekker aroma van groene thee. Opgewarmd: umami. Nat blad: vegetaal en zuiver. Jadegroene infusie. Heel erg lekker. Zacht, veel umami, beetje zoet zelfs. Geen astringentie, heel klein bittertje. Zalige thee. Tweede zetsel, 90°C: aroma heeft wat van zuivere frisse lucht. Zoetje, umami, lekker. 😊😊😊😊

Organic First Flush Benifuki Wakocha Yame 2022, Chinoyo-en, The Tea Crane: Lente-oogst (mei). 17 jaar oude struiken. 500m boven de zeespiegel. 14 euro voor 30 gram. Masashi Harajima. Yama-no-Ue theetuin, 18 are, 550 m hoogte. Rood-gele leem. Omringd door bos. Ochtendzon. 15 April 2023, 180ml, 4 gram, 95°C, 3 min: mooie grote en volledige blaadjes. Droog en warm: zeer zoet en kruidig. Nat blad: rood fruit en iets zoets, als bruine suiker. Mooie bruinrode kleur. Erg veel body, mooi vol, en een onmiddellijke mond vol fruit die erg lang blijft duren. Mooie lichte astringentie. Tweede zetsel, iets minder intens, meer fraicheur, maar nog altijd erg lekker. 😊😊😊😊

#21B Mountain Grown Yame Black Tea, Yabukita Summer, Snowing Mountain tea, Chiyonoen Tea Garden, Yunomi: 30 gram, 9.51 euro. Yabe village, Yame. 500m hoogte. 2nd flush. Geen pesticides, geen kunstmest. 3 gram, 3 min, 200ml, 95°C. 16 April 2023, 4 gram, 3 min, 95°C, kyusu, 200ml. groot nogal fijn blad. Het aroma van het droge blad doet sterk denken aan de Benifuki van het huis, maar het natte blad geurt minder zwaar naar specerijen en meer naar bloemen. Roodachtig bruin, nogal donker. In de mond onmiddellijk een deel van het productieproces (zelfde toets als de Benifuki) maar dan onmiddellijk iets veel fijners en floraals. Er is astringentie en een zekere korreligheid. Tweede zetsel: nu valt vooral het heel mooie florale karakter op, zowel in de neus als in de mond. De astringentie is extreem fijn en bijna onmerkbaar. 😊😊😊(😊)

#21C Mountain Grown Yame Black Tea, Yabukita Spring, Chiyonoen Tea Garden, Yunomi: 30 gram, 11.15 euro. Grand prix award 2020. Yabe village, Yame. 500m hoogte. First flush. Geen pesticides, geen kunstmest. 3 gram, 3 min, 200ml, 95°C. 19 mei 2023, 3.5 gram, 3 min, 200ml, 95°C, kyusu. Mooi blad, erg volledig. Zweem van groen maar overwegend bruin. Bijzonder complex aroma, complexer dan de 21B, floraal maar zeker ook met een toets van die specerijen. Amberkleurige infusie. Erg fijne yabukita wakocha smaken, fijn en erg lang, met een zekere korreligheid toch ook. Tweede zetsel, idem, 4 mins: goudgele infusie met licht bruine zweem. Heel zacht. Lekker. 😊😊😊(😊)

Chiran-cha

Japan, Kagoshima, schiereiland Satsuma, thee-gebied in Minami-Kyushu. Vulkanische ondergrond. Sinds 2017 is dit de verzamelnaam voor de thee’s uit Chiran, Ei en Kawanabe. Vooral diepgestoomde (fukamushi) kabusecha. Maar 28.4% Yabukita, het leeuwendeel hier is voor de 42% Yutakamidori.

Chiran Benifuki First Flush Black Tea, 2020, Thés du Japon: Chiran, Minami-kyushu, Kagoshima. 2 mei 2020. 8.63 euro per 100 gram. 11 November 2021, zakje uit een proefdoos, 100°C, 3 mins, ong 150ml. Erg mooie heldere rode kleur, een echte rode thee. Heerlijk kruidige aroma’s. Erg lekkere smaken (vooral kruiden) en een mooie afdronk. Lichte astringentie die helemaal niet stoort. Volgens de leverancier geschikt voor melk, maar dat viel wat tegen, ik heb er daarvoor al betere gehad? 😊😊😊(😊) 

Chiran Chuo Seicha

Japan, Kagoshima, Chiran. 43ha op hoogtes tussen de 100 en de 400m. Saemidori, Yutakamidori, Yabukita, Okumidori.

Chota Poobong

Darjeeling, Indië. Sinds 2016 klein theebedrijf, opgericht door Bikram Niroula in 2000 met een kleine zelf aangeplante theetuin. Zijn zoon, Bhawesh Niroula, bouwde een klein fabriekje uit dat nu theebladeren afneemt van zo’n 190 kleine boertjes. Lid van The Tea Leaf Theory.

Chun Mee

Ook bekend als Chun Mei, Zhenmei, Zhen Mei, Precious Eyebrows, of Edele Wenkbrauwen. Chinese groene thee. De lange fijne blaadjes worden opgerold bij de juiste temperatuur om ze de vorm van wenkbrauwen te geven. Oorspronkelijk uit de provincie Jiangxi maar nu kan hij een beetje van overal komen. Minder zoet en wat frisser dan veel andere groene thee. Veel thee’s hebben een licht rokerige toets. Zeer gevoelig voor te lang trekken of te heet water, de thee wordt dan erg bitter.

Clippers

Tot de opening van het Suezkanaal moesten schepen met thee rond Kaap de Goede Hoop varen om hun vracht naar Europa en de VS te brengen. De Clippers waren snelle zeilschepen die dit in de helft van de tijd van de oudere vrachtschepen konden en de beschikbare thee werd plots veel verser. De Cutty Sark in Greenwich, Londen, is een goed bewaard exemplaar.

Clipper Teas

Beaminster, Dorset, UK. 1984. Bio en Fairtrade label. Eén van de eerste om met Fairtrade thee te beginnen.

Clipper Fairtrade tea: Thee uit Oost-Afrika, Sri Lanka en Indië. CTC in unbleached teabags. Zomer 2017, hotel in Londen: Droog, uit het zakje geschud: CTC van goede kwaliteit, heel duidelijk en zuiver aroma. De natte thee heeft een nogal ingehouden maar wel heel evenwichtig aroma. Hele lekkere ontbijtthee, heel zuiver, mooie afdronk. 😊😊😊

 

Colombië

Thee in het Zuid-Amerikaanse land Colombia startte pas begin jaren 50 toen de regering sinensis en assamica zaadjes liet overkomen uit Sri Lanka en ze liet aanplanten in Cundinamarca en Santander. Don Alberto Llano Buenaventura, een overtuigde theedrinker, overtuigde zijn vader om op de koffieplantage in Bitaco ook thee aan te planten en bracht in 1954 de eerste Colombiaanse thee op de markt onder de Té La Sofia naam. Vandaag is Bitaco de enige commercieel uitgebate theeplantage van het land. Vanaf 1960 werd de thee verkocht onder naam Hindu na stevige investeringen in machines. In de jaren 70 stopte Bitaco met koffie en concentreerde zich op thee. Politieke troebelen zorgden echter voor het faillissement van Bitaco en het overlijden van Alberto. In de jaren 80 startte zijn weduwe de zaak terug met de hulp van haar kinderen, onder de naam Agricola Himalaya. Alberto Jr kocht CTC uitrusting en breidde het gamma fiks uit tot hij vermoord werd door het FARC. In 2013 werd het merk Hindu gescheiden van de theeproductie van de eigen boerderij die vanaf dan onder de Bitaco naam verkocht zou worden.

Companhia Portugueza do Chá

Lissabon, Sao Bento district. De eigenaar is Sebastian Filgueiras, een leerling van Jane Pettigrew. Bekend voor de hoge kwaliteit van zijn blends. Zeer sfeervol winkeltje met excellente thee’s. Sinds 2014. Adres: Rua do Poco dos Negros 105, Lissabon. e

Comptoir Florian

Theewinkel in het centrum van Brussel. °1995. Sinds 2005 samen met Denis Schmit verantwoordelijk voor de overname van de oudste theewinkel van Brussel, La Maison du Thé uit 1897.

Congo, Democratic Republic of

Het waren de Belgen die hier in de jaren 40 begonnen met de aanplant van thee. Hij werd gemaakt volgens de Legg-cut methode die uit de tabaksindustrie kwam en die zorgde voor een thee die helder en sterk kleurde maar van lage kwaliteit was. Hij paste echter goed bij het harde water uit de regio rond Liverpool en werd veel gebruikt door Horniman’s. Vanaf 1970 begon Mobutu’s nationalisatiepolitiek de thee-industrie te vernietigen en een paar burgeroorlogen later schoot er van de Congolese theewereld niet veel over. Vandaag wordt er terug thee geteeld bij de stad Bukavu aan de zuidpunt van Lake Kivu en bij de stad Butembo, ten NW van Lake Edward. Mbayo en Madaga zouden de betere domeinen zijn, bestuurd door Indiërs en met het potentieel qua terroir om richting Ruandese normen te gaan. Ze worden voornamelijk gebruikt als CTC-thee in blends.

CTC thee

Crush-Tear-Curl thee. Ook bekend als mamri tea. Uitgevonden in de jaren 30 in Assam, op het Amgoorie landgoed. De grotere theeblaadjes, dikker en minder fijn van smaak, worden bij deze methode machinaal gesneden, geplet en gekneusd zodat de oxidatie sneller intreedt. Daarna worden ze door een machine omgezet in een soort korrels die er een beetje uitzien zoals gemalen koffie (fannings). Het resultaat is perfect voor gebruik in theezakjes omdat het nauwelijks uitzet en snel kleur en smaak afgeeft, maar veel van de finesse gaat verloren. Omdat de blaadjes ook nog moeilijk te onderscheiden zijn als dusdanig, is het ook erg makkelijk om thee van verschillende kwaliteiten te mengen zonder dat de consument het ziet. Ze wordt vooral toegepast in Sri Lanka, Kenya en Indië, maar niet in China. Hier zijn de belangrijkste kwaliteitsniveau’s:

• Broken Orange Pekoe (BOP), in Afrika bekend als Broken Pekoe 1 of BP1.
• Broken Orange Pekoe (Small) – (BOP (SM))
• Broken Pekoe (BP)
• Broken Pekoe (Small) – BP (SM)
• Pekoe Fannings (PF), in Afrika bekend als Pekoe Fannings 1
• Pekoe Dust (PD)
• Dust (D), in Afrika bekend als D1
• Fine Dust (FD)
• Churamani (Dust North India), (CD)
• Red Dust (South India), (RD)

Wanneer het cijfer 1 wordt toegevoegd betekent dat in Indië dat de kwaliteit lager is dan gewoonlijk, maar in Afrika betekent de 1 het tegenovergestelde, en was het blad dus beter van kwaliteit dan gewoonlijk.

Het is echter fout om CTC te verwerpen als thee van lage kwaliteit. Er bestaan grote verschillen, en vooral die van Assam zelf kan zeer lekker zijn. Het is echter thee die gemaakt is om te drinken met melk en bijzonder geschikt in de ochtend, en voor theedrinkers in een koud klimaat. De vaak heel duidelijke en soms overweldigende moutige smaak van een Assam CTC met heel veel body geeft wat de Engelsen een very comforting tea noemen.

Cultivars

Sinds de jaren 70 zijn meer en meer nieuw aangeplante of gezaaide theeplanten cultivars, planten die specifiek gekloond zijn omwille van heel specifieke karaktertrekken. Deze kunnen heel sterk uiteenlopen, sommige cultivars zijn bijvoorbeeld zeer goed bestend tegen droogte, of geven specifieke aroma’s en smaken wanneer ze op een bepaalde manier bewerkt worden, of geven meer kleur wanneer de thee wordt gemengd met melk en zijn dus erg geschikt voor breakfast-tea melanges. Om nieuwe cultivars te ontwikkelen is veel geld, geduld en kennis nodig. Men begint met het aanleggen van proeftuinen met potentiële ‘moederstruiken’ die dan vervolgens van dichtbij bestudeerd worden. Hoe goed kan de plant tegen droogte ? Is er eentje uitzonderlijk productief ? Heeft de ermee gemaakte thee opvallende eigenschappen ? Struiken die heel sterk uitblinken in één van deze punten en voldoende scoren op de twee andere, of die de drie sterk combineren, worden dan gekloond door stekjes te nemen en ze te vermenigvuldigen om ze in grotere hoeveelheden aan te planten in proeftuinen waar ze opgevolgd worden tot ze echt volwassen zijn. Soms worden planten gecombineerd door ze te enten op een onderstam met andere karakteristieken zodat hun voordelen gecombineerd worden of worden planten met verschillende karakteristieken samen gezet in de hoop dat ze elkaar bestuiven (al dan niet met menselijke hulp) en dat de zaden planten voortbrengen die die voordelen combineren. Voor boeren is het kiezen van de juiste plant belangrijk omdat een theestruik 50 jaar of langer zal meegaan, en dus de toekomst bepaalt van de theetuin, maar de eerste drie jaar niets opbrengt. Net als in de wijn hebben theetuinen met overwegend cultivars voor- en nadelen. De hogere opbrengsten en duidelijkere karakteristieken brengen meer en betere thee voort wat goed is voor de boeren die zo ook grond kunnen vrijmaken voor de aanplant van groentes. Ze zijn echter ook kwetsbaarder voor calamiteiten omdat in geval van ziektes of klimatologische omstandigheden alle planten hetzelfde reageren. Of er, net zoals bij wijn, ook duidelijke verschillen zijn in complexiteit van de resulterende thee is tot nu minder relevant omdat veel thee in elk geval toch het resultaat is van een blend. Alleen sommige exclusieve en dure thee’s komen echt van één perceel of theeboom. Theestruiken die afkomstig zijn van klonen hebben een meer oppervlakkig wortelstelsel en zijn maar zo’n 40 jaar productief. Theestruiken uit zaad kunnen tot 120 à 150 jaar productief blijven.

Cuppage

In armere landen is het heel belangrijk om te weten heoveel thee je kan zetten van een bepaalde hoeveelheid door hem meerdere keren te gebruiken. Dit noemt men cuppage en het is er een belangrijk verkoopsargument, bijna altijd gebruikt voor sterke CTC thee’s.

Cyittorattu Farms

Japan. Ook bekend als Ayuma Farms. Cyittorattu betekent stapje per stapje. Ligt in Fujieda, Shizuoka en werd in 2019 opgericht door Ayuma Kinezuka, één van de stichtende leden van de 40 jaar oude biologische werkende coöperatieve Naturalitea. Bergachtig gebied met theetuinden die te klein zijn voor mechanisatie. Geen pesticides, geen kunstmest. Naast meststoffen van de eigen dieren gebruiken ze ook het organisch afval van de soyasaus of de sake industrie. Er wordt met de hand geplukt, eerst in de lente, en dan nog eens in juni voor een wakoucha. Er worden ook groenten, fruit en rijst geteeld.