P

Pachaimallai Estate

Tamil Nadu, Zuid-Indië, in de Anamallais bergketen. Pachaimallai betekent Groene Heuvel. Aanplant vanaf 1917. 301ha thee (ook eucalyptus en 2 ha koffie). Ligt op 4km van de stad Valparai. Maakt orthodoxe zwarte thee. Eigendom van de Tata Group.

Pan-firing

Bij deze fase in het productieproces worden de theeblaadjes gedroogd in pannen tot ze de juiste smaak en vochtigheidsgraad bereiken. Deze techniek wordt onder meer toegepast bij het maken van de Chinese Long Jing. Er bestaan verschillende soorten pannen, van eenvoudige woks tot grote fabriekspannen en ze kunnen verwarmd worden met hout of elektriciteit. Nadat de thee zijn eerste droogperiode heeft volbracht wordt een hoeveelheid theeblaadjes in de pan gedaan. De kleine elektrische pannen werken met een thermostaat en zijn tamelijk gemakkelijk in gebruik maar bij de traditionele pannen op houtvuur zijn drie mensen nodig, twee met elk een pan en één die op het vuur let. De thee mag niet te heet worden of hij verbrandt, maar ook niet te koud of het proces vindt niet plaats. Een beetje theezaadolie wordt gebruikt om de blaadjes te doen glijden door de pan zodat ze niet aanbranden.  Deze olie is één van de smaakbepalende factoren.

Pannimade Estate

Tamil Nadu, Zuid-Indië. Theedomein in de Anamallais-bergketen, in het zuidwesten ervan. De naam is een samenvoeging van “mist” en “bergen”, en het is het natste domein van Tata in de regio. Ontstaan uit het samensmelten van twee domeinen, Pannimade en Kadalaparai. 431 ha thee, 32ha koffie. Moderne installaties voor het maken van CTC, nog gemoderniseerd in 2007. 

Panyong Congou

Ook bekend als Panyan Congou of Tanyong. Verwijst naar de stad Tanyang, in de provincie Ningde in Fujian. Lijkt een beetje op Keemun. Wordt zowel gemaakt met veel tip als klassieker met grotere blaadjes. De naam werd veel gebruikt in de 19de eeuw toen de thee erg populair was in het Westen. Volgens het internet is er nog één fabriek in China die de thee maakt en de naam gebruikt.

Panyong Black Golden Monkey, 7ème Tasse: Fujian. 10,5 euro voor 100 gram. 19 juli ’20, 3 gram, 200ml, 3 min, 98°C. Erg mooi aroma voor het droge blad ! Redelijk veel gouden tip, fijne naaldjes, ziet er goed uit. Nat blad, een heel fris en fruitig elementje, bijna een limonade. Mooie helder roodbruine infusie. Knap en zuiver aroma van cacao en fruit, heel fris en zuiver. Vijgen ? Ik ruik ze niet. Rustig in de mond, geen bitters, gebroken vers hout, en ja hier dus wel die vijgen. Verfrissende zwarte thee. Zwarte hoog % cacao chocolade na afkoelen. Opnieuw, met melk: geen mooie kleur. Eigenaardige smaak, heel dun, cacao en gember en chai kruiden (wakouchai !). Beter zonder. 😊😊😊(😊) 30 augustus ’20, 3 gram; kyusu, 150ml, 95°C, 3 mins: deze keer ruik én proef ik de vijgen. Mooie thee, rustig en lekker. Mag nu 😊😊😊😊

Panyong Golden Needle, Comptoir Florian: Chinese zwarte thee. 18 euro per 100 gram. 5 juli 2020, 3 gram, 4 mins, kyusu, 95°C, 250 ml. Droog: opvallend fijne naaldjes. Nat blad, wat vage maar wel zuivere fruitigheid. Oranjerode infusie, acajou. Zeer aangename zachte geur, lychee, exotisch hout. In de mond erg zacht, ook hier dat fruit en dat hout, wat mout en wat cacao. Zo goed als geen astringentie.  Redelijke afdronk. Wanneer afgekoeld een heerlijke chocolaté, vooral in de afdronk. Heel zacht en fluwelig. 😊😊😊(😊)

Papua Nieuw Guinea

Beperkte productie en vooral voor lokaal gebruik of gebruik in Australië, en aangepast aan het water daar. Theetuinen in Waghi Valley in de Western Highlands, aan Mount Hagen. Vooral CTC, in moeilijke omstandigheden. Bunum Wo is een gewone zwarte thee die niet slecht is met Australisch water.

Paper & Tea

Thee-importeur in Berlijn. Opgericht door Jens De Gruyter en Sven Kröncke. Gespecialiseerd in goede bladthee van over de hele wereld. Sinds 2012 met een concept store in Charlottenburg, en sinds 2014 nog eentje in Berlin-Mitte. Aardige thee’s.

Pareng

Arunachal, Indië. °2011 met een volledig nieuwe aanplant in Arunachal Pradesh aan de voet van de Himalaya. Opgestart door mr Tabem en familie. Aan twee kanten omringd door een rivier en aan de andere door dik bebost woud. Sinds 2018 met een eigen kleine processing unit. Nogal uniek. Lid van The Tea Leaf Theory.

Arunachal Pradesh Signature Black, Hotsoup: Hotsoup, 23.5 euro per 100gram. Handpluk en verwerkt uit Pareng, Arunathal Pradesh. Naast Butan. 27 december ’21, gongfu, 5 gram, 60 sec, 90°C, 100ml gaiwan. Beetje Yunnan zwart in de aroma’s, maar sterk overheerst door bosgeur, bosgrond, wat paddenstoel. In de mond zacht, korrelige astringentie, die duffe geuren komen wat retronasaal. Ik weet niet goed wat ik over deze thee moet denken, maar dat duffe, wat schimmelige overheerst me wat te veel hier. In de keel iets dat me wat rasperige keelpijn veroorzaakte. 😊😊

Pasha

Xishuangbanna, Yunnan, China. Eén van de recenter erkende theebergen in de regio. Betekent ‘berg en rivier’. Menghai, tussen Nannuo en Bulang. 1200 tot 2000m. Vaak erg bitter. Nangan en Laoduan hebben ook oude theebomen.

Pathini Tea Estate

Karimganj District, Assam. Eigendom van de DM Group sinds 2006, daarvoor van de Tea Trading Corporation of India. De laatste 15 jaar voor de overname sterk verwaarloosd, maar nu zeer up-to-date uitgerust. Vasundhara en Pathini zijn de merknamen. Vooral CTC. 

Pedro Estate

Sri Lanka. Nuwara Eliya. 660ha. Gesticht in 1885. Aanplant in de Mahagastota Upper en Lower Divisions, op ongeveer 1900m hoogte. De droogste maand is maart, de natste oktober, en het beste plukmoment is van januari tot maart. Van de 660ha bestaat 400ha uit oude theestruiken uit zaad. Heel lichte, heldere thee omwille van de grote hoogte. Lover’s leap is de bekendste, de andere is Mahagastota, en beide zijn BOP. Volgens het boek The Life of Tea van Timothy d’Offay zijn het trouwens dezelfde.

Pekoe

Komt van het Chinese pak-ho, en verwijst naar de dons op de jongste theeblaadjes (tip). Meestal gebruikt samen met het woord Orange, en dan slaat het op een kwaliteitsniveau voor zwarte thee’s uit vooral Sri Lanka en Indië, nooit voor thee uit China of Japan.

Phalap

Thee zoals hij wordt gemaakt door de Singpho-stam die in Assam en Arunachal Pradesh leeft. Altijd bio. Eerst droogt de thee een dag in de zon, daarna worden ze in de pan gebakken en gaan ze een droogmachine in. Daarna vult men er een dik, hol stuk bamboe mee, die gaat 20 minuten in het vuur, wordt dan afgesloten en op een plank boven het vuur gelegd. Daar duurt het minimaal drie maanden tot de thee droog is, maar soms kan hij wel tien jaar blijven liggen. Dat geeft hem een typische rokerige smaak. Heel beperkte productie, ongeveer 2000kg per jaar.

Phongsali

Laos. Provincie in het noorden van Laos. De witte thee van Phongsali is legendarisch en komt van 400 jaar oude bomen waarvan alleen het topje de juiste oogst oplevert. Om 300 gram te oogsten kan een dag nodig zijn. De thee is uitermate puur, zo goed als altijd bio en er is zo goed als geen menselijke interventie: het enige wat men doet is de thee twee dagen drogen op matten met de blaadjes zo gespreid dat ze elkaar niet kunnen raken. De thee is rijk, zoet en complex, en altijd op voorhand uitverkocht. De groene thee is iets makkelijker te vinden en nogal eens een beetje rokerig door het houtvuur onder de wok, en de kwaliteit kan sterk uiteenlopend zijn. Hij komt altijd van erg kleine oogsten, en kan zeer intens en betoverend zijn, heel dicht bij de roots van het thee maken. De Pu-Erh’s zijn populair in China en de beste zijn erg goed, zoet en zacht zonder de aardse toets. Ze worden vaak geperst in de vorm van een sigaar maar dat zouden niet de beste zijn. Er wordt ook wat zwarte thee gemaakt en de beste zijn handgemaakt, maar ook hier is veel variatie.

Phoobsering P312

Cultivar. Darjeeling, Indië. Breed aangeplant. Afkomstig van het Phoobsering landgoed. Veel aroma en smaak maar vraagt om voldoende water en goed bemeste grond.

Pi Lo Chun

Theesoort uit Jiangsu, in het Oosten van China. Biluochun, Bi Lo Chun, Bi Luo Chun, Green Snail Spring of Groene-slakkenlente. De naam komt van de vorm en het feit dat hij in de lente geplukt werd. De oorspronkelijke naam zou Scary Fragrance, Xia Sha Ren Xiang, geweest zijn, te wijten aan een meisje dat uit plaatsgebrek in haar mand de bladeren tussen haar borsten stopte. Door de opwarming gaven ze hun aroma af waarvan het meisje erg schrok. Eén van de keizers zou later de naam verandert hebben in iets dat positiever klonk (nog positiever !?). De productiemethode is licht verschillend van die van de meeste groene thee in dat opzicht dat hij gemaakt wordt door basket-firing in plaats van pan-firing. Door deze ingewikkelde techniek blijft de chi of energie van de thee bewaard en laat de thee die terug los als hij gezet wordt. Oorspronkelijk komt hij van de Dongting (of Dong Ting)  bergstreek bij Taihu (het Tai meer) in Jiangshu. Het ondiepe maar grote meer vormt mist die de aangrenzende heuvels intrekt en zo de ideale omstandigheden creëert voor de theeplant en voor fruitbomen, die tussen de theeplanten staan aangeplant. In China wordt hij beschouwd als de beste groene thee, met een zilverachtig blad, en meestal bestaat de pluk uit één bot en het eerste blad. Die van Dong Shan of Dongshan (Oostelijke Berg) zou de beste zijn. Deze eerder kleine berg ligt op een schiereiland dat uitsteekt ten zuiden van de historische stad Suzhou. De beste is pre-qingming geplukt, mag alleen van de echte Bi Luo Chun cultivar komen, en wordt op het einde van het proces nog licht gebakken boven asse. De meeste vuurders zijn vrouwelijk. Deze thee is vaak duur, hij mag alleen op droge dagen worden geplukt en de hoeveelheid hangt dus sterk af van het aantal regendagen. De thee wordt ook gemaakt in Zhejiang en Sichuan, maar de blaadjes zijn iets minder uniform en wat bruiner en de thee is wat notiger van smaak. Echte Pi Lo Chun is fruitig en floraal, de struiken groeien tussen fruitbomen en de blaadjes nemen de smaak wat op. De beste worden dan ook geplukt wanneer de perzik-, abrikoos-, citrus- en pruimen-bomen in bloei staan, en ze komen van struiken die fruitbomen in hun onmiddellijke nabijheid hebben. Er worden zeven kwaliteiten onderscheiden: Supreme, Supreme I, Grade I, Grade II, Grade III, Chao Qing I en Chao Qing II. De topkwaliteit van deze thee is duur en moet gedronken worden wanneer men er tijd voor heeft. Het is interessant om de blaadjes twee tot driemaal te gebruiken, de thee verandert van smaak na elk aftreksel. Het rollen van de thee gebeurt met de hand (5 bewegingen die drie keer herhaald worden). Hierdoor krijgt de thee een “natuurlijke”, niet gebruskeerde vorm die door het bakken in een mand wordt gefixeerd op een niet-agressieve wijze. Bij het zetten keert de oorspronkelijke vorm van het blad terug, en tegelijk ook de ‘chi’, of energie.

Bi Luo Chun, Seven Cups: 96 euro per 100 gram. Suzhou City, Pluk 2017 door Lu Geng Liang. Cultivar Xi Shan Xiao Ye Zhong. 1 minuut 45 sec, ITMA theesommelier London. Mooi aroma. Lang, lekker en redelijk zoet, fruitsnoepjes. Mooie zoete nasmaak. 😊😊😊(😊)

Bi Luo Chun highest grade, Thee van Sander: 39.5 euro per 100 gram. Heel jong en fijn blad. Frisse en zoete smaak zonder bitters. 5 gram, juli ’18. Begin december ’18: 2.5 gram, 4 minuten, 80°C, 140ml in een kyusu. Mooi gekleurd, zilverachtig en grijsgroen klein blad dat wat naar groentebouillon geurt. De natte blaadjes geuren heel bijzonder, floraal en een beetje naar druiven. Strogele infusie met lichte groene schijn. Aroma doet inderdaad wat aan groentebouillon denken maar wanneer de thee afkoelt meer aan witte druiven. De smaak is redelijk fijn (geen nootjes, geen spinazie), mooi startend, dan vol opwellend en eindigend op een tikje zoet, maar met een stevige astringentie (iets te lang laten trekken, bijna 5 min). 16 december, 85°C, 3 minuten, 2.5 gram, kyusu. Veel mider astringent nu maar met een heel fijne smaak, heel vol en breed, en lekker lang; een tweede zetsel is bijna even lekker, maar met een iets kortere afdronk 😊😊😊

Bi Luo Chun, Le Cha Hû Thé: Lente 2018. 2 à 3 min. 75°C. 9.45 euro voor 50 gram. 18 april ’19, op zijn Westers: mooi droog aroma, een beetje zoet. Mengeling van groene en lichtgroene blaadjes, mooi gekruld. Nat, kleine fijne blaadjes, grassig, vegetaal aroma. Helder intens gele infusie met een warm, rond en koekjesachtig aroma. De smaak valt een beetje tegen, hij is zacht, het mondgevoel een beetje korrelig en dik, maar niet veel karakter en een beetje onduidelijk. Tweede zetsel, 3 minuten: kleur van de infusie gaat nu meer richting jade, het aroma blijft vol, misschien iets lichter, maar erg aardig. In de mond iets minder dik, iets een beetje stoffig, zeker in de neus. 😊😊(😊) 4 oktober ’19: 3 minuten, 250ml, 78°C, 3 gram: heel mooi en warm koekjesaroma, nog het meest wanneer gemaakt in een (groot) theezakje. Los in de kyusu ook een heel mooi aroma, iets minder mollig, maar redelijk groot verschil tussen de twee qua smaak: met het zakje ging het aroma verder in de smaak, met de kyusu startte de thee veel grassiger om dan pas daarna ronder te worden. Ik vond de thee het lekkerste met het zakje en het is vreemd hoe dat zakje de thee afrond en het dikke, het koekjesachtige benadrukt, tot in de afdronk. Ik ga deze thee opdrinken. 😊😊😊

Tai Hu Dongting Bi Luo Chun, 2020, Siam Teas: Uit Jiangxi, Tai meer, Dongting eiland. 26.9 euro voor 100 gram. 500m hoogte, oost en west helling van de Dongting berg in een zeer biodiverse omgeving en omringd door fruitbomen. Pre-Qingming13 December, 2020, 85°C, 200ml, 5 gram. Kyusu. Nat blad: vegetaal, gras, vleugje boter. Kleur infusie: echt bleekgeel, mooie kleur. Zeer complex aroma, gras maar ook smeltende boter op een stuk warm fruit. Opmerkelijk fruitig, maar met een mix van fruit, niet iets specifieks; eerste keer dat ik dat zo proef bij een BLC. Mond toch eerder vegetaal maar zeer zacht. Medium body. Toetsen van iets fruitigs. Lange en mooie afdronk, met op het einde opnieuw dat fruit. Prachtige afdronk ! Tweede zetsel, 85°C, 1 minuut. Lekker, nu meer grassig en zonder dat fruitige. Wel nog altijd een redelijk lange afdronk. Mooi zoetje. Zacht, een beetje notig. Vooral in de afdronk nog altijd heel eg mooi ! Derde zetsel,90°C, 2 mins: aangenaam, vegetaler nu, acht en wat zoet. 😊😊😊😊

Tai Hu Dongting Bi Luo Chun 2021, Siam Teas: 26.9 euro voor 100 gram. Dongting eiland op het Tai Hu meer. 500m boven zeeniveau, op de oostelijke en westelijke helling, gemengd met fruitbomen voor de biodiversiteit. Pre-Qingming. 14 mei 2021, 4 gram, 200ml, 2 min, 75°C. Droog blad, aroma is verrassend fruitig en complex, de thee is heel mooi van uitzicht met veel schakeringen en mooi gevormd blad. Nat blad, zeer mooie krul, intense frisse geur, heel vers. In de smaak is deze thee zeer levendig met heel veel frisse lentetoetsen en een fruitig zoetje meer achterin. Geen astringentie, en best wel een dikke thee. Tweede zetsel, 1 min, 75°C: heel beschaafd, een zoetje, erg rond, fluwelig bijna. 16 mei ’21, in een kyusu, 75°C, 4 gram, 200ml. Het aroma is opnieuw heel fris, heel lente-achtig, maar wel vegetaler nu, zeker voor het natte blad. Het aroma van de infusie zit korter bij de vorige sessie, heel levendig en vers. Ook in de smaak dezelfde als in vorige sessie. Mooie afdronk, meer opvallend nu. Tweede sessie, 1 minuut: lekker zoetje. Derde zetsel op aanraden van de importeur, 90°C, bijna 3 minuten: verrassend zoet, en nog altijd dik. Aangenaam. 😊😊😊😊

Bi Luo Chun Tai Hu Dongting 2022, Siam Tees: 26.9 euro voor 100 gram. 50 gram. 75-80°C, 4-5 gram, 200ml, 2 min. 2e en 3^e infusie mogelijk. 4 augustus ’22, Oostende, rond 16u, bewolkt. 200ml, 120sec, 80°C, 4,5 gram, gewone theepot. Droog: ruikt lekker, mooie kleurschakeringen, veel fluff. Nat blad: boontjes, nat gras. Bleekgeel. Mond: rond, licht bittertje, witte bloemen. Start zoet. 2^de zetsel, 1 minuut: nogal neutraal. 😊😊😊

Bi Luo Chun, 2020, Mist Teas: Geoogst 3 april 2020. Jing Ping, Zhenghe County, Fujian, China. 800m hoogte. 33 euro per 100 gram. Handgerold. Wuyishan, theeboer heet Cindy, familie Chen ?. 5 juni 2021, 4 gram, gaiwan, 100ml, 1 minuut, 80°C. nat blad: kastanjes, boontjes en iets heel fris, citrus-achtig fruit. Bleek goudgeel. Heel verse boontjes zijn de eerste indruk, en de thee is zoet en zacht, met een mooie lange afdronk. Tweede zetsel, boontje maar nog steeds en meer opvallend dat uitbundige fruit dat ik hier erg apprecieer. Ook in de mond echt zeer lekker, uitbundig, lang en leuk. Erg lekkere vrolijke groene thee, heerlijk wegdrinkend ! Derde zetsel, 90 sec: iets meer boon, iets minder fruit in de neus, de smaak blijft erg lekker zoet, veel neutraler nu, maar zeker de moeite  😊😊😊😊

Dong Ting Bi Luo Chun, 2021, Hotsoup: Dong Ting berg aan het Taihu meer. 9.75 euro voor 25 gram. ‘gele pruimen’. 1 april 2022, 3.5 gram, 2 mins, 70°C, 200ml, kyushu. Weinig aroma voor het natte blad. Erg neutraal. Fris startend, zoet eindigend. Boontjes ? Gele pruimen volgens de producent maar ik vond ze niet. Leuke burps. Tweede zetsel, 150ml: zacht, zoet, aangenaam, fruitiger nu. Wel leuk 😊😊😊(😊)

Pinglin

Taiwan. Theegebied op 30 minuten rijden van de hoofdstad Taipei, in de Wen Shan bergen. Populaire bestemming voor de inwoners van Taipei die naar hier komen om thee te kopen en te proeven. Hier wordt oolong gemaakt in de Bao Zhong stijl, de befaamde Wenshan Baozhong’s. 90% ban de bevolking hier werkt in de theebranche. Oorspronkelijk gestart door Chinese immigranten uit Fujian tijdens de Qing dynastie.  

Plum Rain, Pinglin, Taiwan, 2022, GTH: Groene thee. 300 tot 500 m hoogte. Mei 2022, Master Yu San He. Pinglin ligt op een half uurtje rijden van Taipei, aan de voet van de Xue Ba bergen. Al 10 jaar bio. Geen irrigatie, geen kunstmest. 1 oktober ’22, 3 gram, 85°C, 3 min, kyusu, 150ml. Droog, grote in elkaar hakende stengeltjes met één à twee blaadjes. Het natte blad heeft een stevig aroma van spinazie en toast, en smelt dan heel mooi samen voor het aroma van de vloeistof, die zacht en complex is. Daar start de thee ook mee en dat blijft heel mooi hangen in de mond die een licht zoet tikje meebrengt achterin. Leuke en lange afdronk. Echt een uitstekende thee ! Tweede zetsel, zelfde parameters, vier minuten: weinig aroma maar een prachtige ronde afdronk. 😊😊😊😊

Pin Zhong

Recent ontwikkelde cultivars die vooral gebruikt worden in Ban Yan, in de Wuyi bergen. Vaak gebruikt in blends, eerder zelden als aparte cultivar. Een paar populaire zijn Qi Lan, Huang Guan Yin en Huang Mei Gui.

Pitt, William

Britse staatsman uit eind 18de eeuw die in 1784 de belasting op een aantal zaken waaronder thee drastisch verlaagde om zo smokkel tegen te gaan. Thee werd plots betaalbaar en veranderde van een delicatesse voor de rijken in een basisvoedsel voor iedereen. Door de beschikbaarheid van goedkope thee van mindere kwaliteit werd het ook een basisbestanddeel van het eetpatroon van de arbeider waar het het lichte bier dat tot dan werd gedronken verving en zo de algemene gezondheid van de mensen verbeterde (en hen slimmer en alerter maakte). Technologische vernieuwingen als stoommachines, de opening van het Suez-kanaal en de aanplant van thee in Indië en op Ceylon deden de prijs van thee nog dramatisch zakken zodat deze tendens nog werd versterkt.

Polyfenolen

Dit bestanddeel van thee geeft de drank zijn droogtrekkend effect (astringentie) en heeft een aantal gezondheidsvoordelen. Ze zouden ontstekingsremmend werken en goed zijn tegen arteriosclerose. Melk zou de werking ervan sterk verminderen.

Porto Formoso

Ribeira Grande, Azoren. Theeplantage die actief was van 1920 tot 1980 op het eiland São Miguel. Na 20 jaar inactiviteit werd ze in 1998 terug opgestart met 3ha theetuin en een productie die vooral gericht is op toeristen. Heel clean.

Orange Pekoe, Porto Formoso: bestaat uit de tip of het eerste blad. Zeer aromatisch. Gekocht januari 2020 ter plekke. 16 februari ’20, 3 gram, 95°C, 3 min, 250ml. Een eerder fijn en wat timide aroma. Oranjekleurige infusie. Fijne smaak, mooie structuur, smaak is lekker maar niet zeer uitgesproken: erg groot verschil met de Gorreana.

Pekoe, Porto Formoso: minder aromatisch en gemaakt met het tweede blad. Gekocht januari 2020 ter plekke.

Azores Home Blend: eerste thee van het jaar. Geinspireerd door de thee zoals die vroeger bij de mensen thuis werd gemaakt. Een soort first flush ?  De droge blaadjes zijn mishmash van kleine en grote fragmenten. Nat geuren ze wat vreemd. Mooie oranje kleur voor de infusie. Eigenaardige nogal platte smaak, heel vlak.

Portugal

Thee is in Portugal een populaire drank, en chá com leite wordt geserveerd met melk, kaneel, nootmuskaat en honing. Er zijn kleinere theetuinen in de Douro vallei, en een grote in de Azoren, Gorreana, waarvan je de thee zowat overal in Portugal ontmoet.

Postcard Teas

°2005. Deze Londense theewinkel is al sinds 2008 bezig met het importeren van excellente thee’s met afkomst, cq met uitleg over waar hij vandaan komt en wie hem maakte, en was daar een pionier in. Het team is Engels, Japans en Chinees maar de drijvende kracht is Timothy d’Offay, een heel gedreven theekenner met een enorme kennis over het onderwerp. Hij importeert thee in de UK sinds 2000. Hij is gespecialiseerd in thee van heel kleine producenten die hij persoonlijk kent en waar hij rechtstreeks aankoopt. Bijna al zijn thee’s zijn bio. Prachtig klein winkeltje in London, in Dering Street, een klein straatje in het kloppende modehart van London, Mayfair. Levert aan vele toprestaurants en is dan ook continu aan het experimenteren om thee toegankelijker te maken. Zijn Stonerolled-collectie is een mooi voorbeeld, en hij werkt ook vaak met ambient brew’s. https://www.postcardteas.com/site/

Stonerolled, Black, Postcard Teas: Roasted 2/7/2020, Stoneground 3/7/2020. 13.95 pond voor 30 gram. Blend van biologische thee’s van Indië (Sahyadri Coop, Peermade, Kerala), Australia (Cubbagudta Plantation, North Queensland) en China (Mou familie, Laoshan, Shandong). Oogst mei 2019. Blend van Sinensis en Assamica. Koud of warm. 25 augustus 2020, koud, 8 gram gezeefd, 70ml aan 80°C, dan 568ml melk op kamertemperatuur. Start met wat smaken van zwarte thee, dan draait alles richting chocomelk, koffie ook maar dan zonder de suikers en veel complexer. Zeer lekker. Origineel drankje ! 😊😊😊😊

Pouchong

Ook bekend als Pao Zhong of Baozhong of Blue Tea. Oolong uit China en Taiwan. Licht geoxideerde (10%) Oolong, tussen groene thee en klassieke Oolong in, en de minst bewerkte van alle oolongs.  Komt meestal uit Fujian in China en Pinglin, bij Taipei in Taiwan. De betere hebben een aroma dat floraal is en soms doet denken aan meloen, vaak aan lelies en geurerwten. Vroeger werden de bladeren tijdens het fermenteren in papier gewikkeld en daarvan komt de naam. Wordt soms ook Flower Tea genoemd omwille van de geur. Omdat alles hier draait rond de neus worden ze best jong gedronken en niet te lang bewaard. In Taiwan wordt de thee minder vaak gemaakt omdat hij meer plaats inneemt tijdens transport dan de andere Taiwanese oolong’s waarvan de blaadjes worden gerold in balletjes. De traditionele cultivar is Qing Shin maar je vind er vaak die gemaakt zijn van andere cultivars als Si Ji Chun of Jin Xuan.

Baozhong: Juni 2017, Icetea cursus, Thee Sommelier, Brugge. Gezet als sprankelthee, thee-extract met Spa Groen en een beetje zoetstof. Lekker aperitiefje, bloemig, zeker ijskoud erg leuk 😊😊(😊)

Bao Zhong: Kukicha theewinkel Oostende, zomer 2017, 18 euro. Mooie kleur geel; aangenaam aroma; erg lekkere, florale thee, heel zacht en complex, met een erg lange, een beetje boterachtige afdronk; ik vond hem duur maar hij is de moeite waard, het is een prachtige thee ! 😊😊😊😊 laatste restje gedronken in oktober 2018: neus is wat minder maar nog steeds zacht en prachtig in de mond

Organic Baguashan Bao Zhong, 2018, Taiwan Tea Crafts: 25 euro per 100gram, sample gekregen van Inge. Traditionele Bao Zhong van het Wen Shan gebied in noord-Taiwan. Heel licht gerolde en heel licht geoxideerde thee. Geoogst maart 2018, Si Ji Chun cultivar, ook bekend als de Four Seasons of Spring. Bio, mechanisch geoogst, theetuin op 350m hoogte. Voor het eerst geproefd op de kaas en thee-avond bij Inge, heel zacht en complex en goed combinerend met een pittige dulses zeewierkaas. 23 februari ’19: droge blaadjes zijn mooi groen, heel licht opgerold en geuren naar groene thee. Na spoelen 45 seconden: boterig, butter beans, floraal voor de natte blaadjes, die heel licht geoxideerd zijn, sommige zijn redelijk groot, bijna altijd wat gefragmenteerd, één blad. Heldere lichtgele infusie. Heel zuiver en mooi aroma met boter, bloemen, een mooie fraîcheur en iets grassigs, kakelvers gesneden gras. In de mond licht en elegant, zacht met een zoete toets, mooi breed. Tweede brouwsel, 50 sec: iets vegetaler en scherper in de neus maar toch ook nog steeds die boter, in de mond is de smaak nu duidelijker, zeer lekker, complex en lang, heel volledig. Derde brouwsel, 55 sec: de natte blaadjes geuren nog complexer nu en zelfs nog beter, maar in de mond wordt hij iets minder complex, maar nog wel zacht en lekker. Vierde brouwsel, 60 sec, nog ok, met een mooie zachte vriendelijke afdronk.

Meadow, Baozhong, Global Tea Hut: Baozhong, Zu Shan, Taiwan. 600 tot 800 meter. Zeer licht geoxideerde oolong. Qing Shin bomen. Gongfu maar ook in een bowl. 85-90°C. 25 september ’20, 85°C, gongfu, 20 sec, rinsed, 5 gram, 100ml. NB heel mooi aroma, boter en bloemenweide. Bleekgele infusie. Meadow is goed gekozen: geurt als een bloemenweide, heel knap. Lichtzoet, heel zuiver, als frisse buitenlucht, heel fijn. Wat drop in de afdronk. Tweede zetsel, 10 sec: wat minder boterig, meer meadow (op een heel warme namiddag). Infusie geurt heel floraal nu, orchidee. Niet veel smaak. 25 sec, 90°C: wat groffer aroma voor het nat blad, wat drop voor de infusie. Weinig smaak. Zéér lichte thee. Vierde zetsel, 50 sec, 90°C: TGY boterigheid en bloemen. Ook de infusie geurt opnieuw heel boterig, en ook in de mond si smaak en afdronk nu erg duidelijk, met ook hier die boterigheid. Vijfde zetsel, 60 sec, 90°C: vooral floraal nu, niet echt boterig. In de mond lichtzoet, niet zo veel smaak meer. 😊😊😊(😊) 

Baozhong Oolong, 2018, Mist: Geoogst 15 oktober 2018 op 400m hoogte. Pinglin, Taipei, Taiwan. Goed tot oktober 2020. 42 euro per 100 gram. Doosje van 10 gram. Rijker en langer dan de gewone Baozhong omdat hij zes keer geschud is en daardoor langer en rijker smaakt. Afkomstig van een klein familiebedrijf. Originele proefnota verloren, maar herdronken op 26 april 2021: 5 gram, 80°C, yixing, 100ml, 60 sec: een verrassing, eerst wat zwak doorkomend, maar dan heerlijk openplooiend, vooral retronasaal, een beetje als een rijke gebruinde boter, dik en dieper en dieper uitgroeiend om dan te eindigen in een heel ronde en zeer smakelijke manier, extreem lang. Zeer lekker. 😊😊😊😊

Pu’erh

Yue chen yue xiang (Des te langer je hem bewaard, des te beter hij smaakt)

Made in Yunnan, Stored in Hongkong, Collected in Malaysia.

Ook gespeld als Pu-Erh, Pu er, pu-erh, puerh, puer en dergelijke. Genoemd naar het stadje Puer in Yunnan. Altijd op basis van de grootbladige variant (assamica) die noodzakelijk is voor de unieke smaken na vaak decennialange rijping. Gefermenteerde thee, in tegenstelling tot zwarte thee waarvan men soms zegt dat hij gefermenteerd is maar die eigenlijk alleen geoxideerd is. Hier zijn het microben die een fermentatie-proces in gang steken, zoals bij yoghurt, soyasaus of wijn. In China noemt men dit zwarte thee (onze zwarte thee heet daar rode thee) of donkere thee (dark tea of hei cha). Initieel wordt deze thee behandeld als groene thee maar na het rollen wordt de thee gestoomd en in cakes gevormd. Hij is dan klaar voor de fermentatie waarvan twee soorten bestaan: sheng (rauw) en shou (rijp). Sheng Pu’er fermenteert op natuurlijke wijze, een jaren- en zelfs decennia-lang proces door middel van micro-organismen, en Shou Pu’er, een veel korter, maandenlang proces in ruimtes waarvan de vochtigheid wordt geregeld. De beste, meest traditionele zijn altijd Sheng maar ze zijn duur en niet altijd zo makkelijk te vinden. Shou is makkelijker te krijgen in het Westen, en de meeste pu’erh die je in vrac koopt is shou. Hij is bekend voor zijn aardse karakter. Puerh is de enige thee die je echt kan bewaren en waarvan de smaken door het bewaren veranderen en aan complexiteit winnen (vooral bij sheng). De meeste Pu’er wordt dan ook verkocht met het oogstjaar, net als een wijn. Oude sheng pu’er cakes, tussen de 40 en zelfs 100 jaar oud heet Lao Sheng Cha en ze halen astronomische prijzen op veilingen, maar sheng mag al na vijf jaar lao cha genoemd worden. De thee kan komen van oude bomen (da shu cha) of recentere terrastuinen die pas vanaf de jaren 70 en 80 werden aangelegd (tai di cha of xiao shu cha). De beste blaadjes zouden komen van oude theebomen in de vrije natuur, maar er is discussie of dan alleen de jonge blaadjes moeten worden geplukt of ook de oudere (huang pian) omdat ze echt bijdragen tot het karakter. Voor de oudste cakes werden waarschijnlijk de beide gebruikt. Na de pluk (van maart tot eind september) worden de blaadjes verflenst, in de zon als het kan, en dan geroosterd in een pan volgens de sha qing techniek, net als bij groene thee, maar het is de theemaker die beslist over de duur ervan, en des te minder enzymen gedeactiveerd zijn, des te meer dat de thee tijdens de verdere ontwikkeling reageert en donkerder wordt. De maocha of ruwe thee die nu overblijft wordt dan gerold en in de zon te drogen gelegd. Daarna wordt de thee verder behandeld als sheng of als shou. Dit gebeurt vaak door andere, hierin gespecialiseerde mensen. Sheng thee wordt nu gesorteerd in 9 verschillende niveau’s, afhankelijk van de grootte van het blad. Daarna worden ze met stoom bewerkt om ze wat zachter te maken en samengeperst in maanvormige cakes of bing. In deze fase wordt de nei fei, het papiertje met de herkomst, toegevoegd. Daarna worden ze gedroogd en ingepakt in een papieren wikkel, de bao zhuang, met zeven bing in een tong uit gedroogde schors van bamboe. Elke tong gaat dan in een bamboe mandje met zes mandjes die een jin vormen. Een jin weegt ongeveer 15 kg en zou moeten bestaan uit 42 cakes, en jian bestaat uit 84 cakes (12 tongs). Deze worden dan in warme, vochtige kelders in een andere provincie, Guangdong, bewaard (Yunnan is te droog en ligt op te grote hoogte hiervoor). Microflora als de Asper nigellus bacterie beginnen nu hun werk te doen, en de allerbeste thee’s hebben nu 30 jaar nodig om te rijpen maar zijn zéér duur. De betere en beste hebben wat minder tijd nodig en krijgen als ze klaar zijn aroma’s van overrijp fruit en honingraat of hout en kampherboom.  De bewaaromstandigheden zijn cruciaal, en verzamelaars maken verschil tussen cakes die bijvoorbeeld in Hong Kong (natter), Taiwan of Maleisië (droger) werden bewaard. Opmerkelijk genoeg drinken de boeren die de maocha maken hun puer jong, meer als een groene thee.

Shou thee begint op dezelfde manier, maar het verschil ligt hem in het rijpen. Bij shou wordt de maocha in hopen van ongeveer een meter hoog gestapeld, besprenkeld met water en bedekt met een thermisch deken. Ze moeten tussen de zes weken en twee maanden rijpen, een proces dat men Wo Dui noemt. Deze hopen worden regelmatig overhoopgehaald en opnieuw bevochtigd zodat er zich gisten, schimmels en bacteries ontwikkelen over de hele thee, liefst zo gelijkmatig mogelijk gespreid, een proces dat lijkt op het maken van kaas. Ook dit wordt gedaan in vochtige en warme kelders en als de behandeling is afgelopen wordt de thee of kort gestoomd om hem plooibaar te maken en geperst in een vorm, of gedroogd om er losse thee van te maken. Die vorm kan een cake zijn zoals bij sheng, maar ook kleine halve bolletjes, als kleine koepeltjes. Shou is meestal donkerder dan sheng, en de beste shou smaakt zoals jonge sheng, maar de shou is  af wanneer het productieproces stopt. Hij zal niet bederven, maar ook niet meer verbeteren, terwijl sheng dat wel zal doen. Shou is altijd een blend. De uitvinding van Shou dateert uit 1973 toen de eerste cakes werden gemaakt, maar er werd al mee geëxperimenteerd in de jaren 60, vooral in Guangdong. De Kunming fabriek was de eerste om de nieuwe thee te commercialiseren toen men in Yunnan zag dat de stijl succes had in Hongkong en de vraag naar ‘groene’ pu’er drastisch daalde. In de 70er en 80er jaren lagen de smaken van shou dicht bij een Honkong storage sheng, en kon ook shou nog verbeteren door te rijpen, maar vandaag is 99% van alle shou heel sterk gefermenteerd zodat er eigenlijk geen ruimte voor verbetering meer overblijft. Shou is vandaag trouwens bijna altijd gemaakt met het materiaal dat niet goed genoeg was om er sheng mee te maken, het is een industrieel product dat altijd in grote hoeveelheden wordt gemaakt. Terwijl de top-sheng’s nog altijd komen van oude bomen is het materiaal voor shou afkomstig van nieuwe aanplant of de overschotten van sheng-productie. Over het algemeen heeft het weinig zin om Shou te bewaren, maar het gebeurt wel dat hij bewaard wordt om hem zachter te maken en zijn dui wei te verliezen (de typische geuren die afkomstig zijn van het stapelen en die lijken op ammoniak of stilstaand water). Ze hebben hier toch tot vijftien jaar voor nodig, en sommige verkopers vermelden dit op de verpakking, maar kenners zijn hieromtrent zeer sceptisch: als hij stinkt in het begin, is het gewoon een slecht gemaakte thee en dat blijft hij ook. Het is belangrijk om je shou puerh te kopen bij goede theehandelaars die weten welke fabrieken clean en zorgvuldig werken. Onzorgvuldig gemaakte shou kan erg ongezond zijn.

De allerbeste Puerh komt naar het schijnt uit de bergen rond Xishuangbanna in het zuiden van Yunnan, aan de grens met Myanmar en Laos. Thee uit Lancang in het district Simao zou ook erg goed zijn, maar voor de meeste Pu’Erh’s is het bijna onmogelijk te achterhalen waar ze vandaan komen. De slechtste shou geurt vaak naar vis en natte hond.

Volgens de legende ontstond Pu’Erh toen de keizer lang geleden in Beijing een lading thee uit Yunnan liet komen. De groene thee werd verpakt en op paarden en kamelen geladen voor een reis van 2700km en de grote temperatuurverschillen deden de thee van smaak veranderen. Bij aankomst bleek de keizer dit verschil erg te appreciëren, zowel omwille van de smaak als omwille van de digestieve kenmerken. De smaak noemen de Chinezen Chen Xiang, of “oud aroma’.

Pu’Er cakes bestaan in verschillende vormen: bing cha of cake, meestal 357 gram alhoewel kleinere van 100 gram ook bestaan, zhuan cha of tegel, 250 gram, tuo cha of nest, 5 gram, 100 gram of 150 gram, jing gua of pompoen, jing cha of paddenstoel, meestal 240 gram of blokjes van 5 gram. Een zhuancha is tegelvormig en meestel 250 gram, een fangcha is vierkant en tussen de 100 en 200gram. Sancha is losse niet geperste puer thee. Bovenop een cake ligt meestal een nei fei papier die op de cake wordt gelegd voor hij geperst wordt en die meestal de herkomst aanduidt. Op veel verpakkingen staat een viercijferige code, en deze slaan op een recept voor Pu’Er, een bepaalde blend. De twee eerste cijfers slaan op het jaar waarin het recept werd ontwikkeld en voor het eerst gebruikt, het derde cijfer slaat op de grootte van het blad (met 9 het grootste en 0 nog een knop) en het vierde op de theefabriek (1 is Kunming, 2 is Menghai of Dayi, 3 is Xia Guan, 4 is Feng Qing, 8 is Hai Wan of Long Shen en 9 is Langhe). Soms wordt er nog een driedelig cijfer aan toegevoegd, 901 bijvoorbeeld, waar in de 9 slaat op het jaar 2009 en de 01 voor het lot, andere voegen het jaar toe wanneer de thee in een blok geperst werd. De populairste zijn 7542 (erg specifiek) en 8582 (de meest populaire in Hong Kong), 7532 is verfijnder en blends als 7572 en 7582 hebben trekken van al wat verouderde thee’s. Gewoonlijk is het oudste lot van het jaar het slechtste (en het goedkoopste), met ondermaats bewaarpotentieel, alhoewel er ook uitzonderingen zijn. Nu een paar waarschuwingen voor investeerders en liefhebbers. Menghai is niet alleen de naam van één van de beste theefabrieken van Yunnan, het is ook de naam van de regio. Sommige producenten creëren gewild verwarring op hun verpakkingen, hopend dat de koper zich vergist en teveel betaald voor een thee die helemaal niet van de Menghai Tea Factory komt, maar alleen in de regio gemaakt werd. Sommige schimmige producenten gebruiken ook bekende receptnummers als Menghai 7542 omdat naïeve Westerlingen ze kopen, en vaak zijn het slechte kopieën: als het te mooi is om waar te zijn, is het gewoonlijk niet waar. Goeie Pu’er is niet goedkoop. Een Aziatische investeerder kijkt naar veel andere dingen: wie is de verkoper en is hij te vertrouwen ? Hoe werd de thee gestockeerd ? En waar ? Kortom Pu’er is spannend, en de thee kan héél goed zijn en het verhaal razend interessant, maar denk aan onze Bordeaux wijnen: er circuleren in China drie keer zoveel flessen Chateau Pétrus als er door het kasteel gemaakt zijn… Thee is geen uitzondering.

Historisch gezien worden er vier periodes onderscheiden in de geschiedenis van Puerh. De Gu Dong Cha Nian Dai, de antieke periode, ook bekend als de Hao Ji Cha, slaat op alle puerh die gemaakt werd voor 1949. De productie was kleinschalig en privé en meestal door families (Hao) die ook andere zaken verhandelden als bijvoorbeeld rijst. Cakes uit deze periode hebben wel een nei fei maar geen wikkel. De Yin Ji Cha Nian Dai, of de periode van de meesterstukken, begint met de creatie van de staatsfabrieken als Menghai, en de met de creatie van de China Tea Corporation, Yunnan Branch in 1950-51. Ze hadden hun eigen logo, het ‘8-Zhong Tea’ logo dat op de wikkel van alle thees uit deze en de volgende periode staat, en de naam van het merk was Zhongcha. Het bestaat uit het Chinese teken voor thee dat omringd wordt door 8 maal het teken ‘zhong’ dat ‘midden’ betekent en op Koninkrijk van het Midden, China dus, slaat. Het cijfer 8 brengt geluk. Dit zijn de vandaag legendarische ‘red mark’ thee’s, ooit heel aangenaam geprijsd en nu enorm duur geworden (er zijn dan ook héél véél vervalsingen). Dit was ook een periode van hongersnood wanneer de theeproductie sterk afnam en er de voorkeur werd gegeven aan de productie van andere voedingsmiddelen. Van thee zegt men dat men er in deze periode zout en peper mee kon kopen, en niks voedzamers dan dat. De productie gebeurde door coöperatieven. De Chi Tze Nian Dai, of de periode van de 7 zonen, begint in 1972 wanneer de CNNP wordt opgericht, de China National Native Produce & Animal By-Product Import & Export Company, die vanaf dan alle Puerh productie controleert, en de provincie Yunnan een zekere autonomie krijgt om thee te produceren. Menghai, Xiaguan en Kunming waren de belangrijkste fabrieken in deze periode. De productie steeg nu aanzienlijk dankzij de export en het aanbod is dus groter, alhoewel deze cakes nu drinkrijp aan het worden zijn en stilaan alleen nog maar aan astronomische prijzen te krijgen zijn. De Xin Sheng Nian Dai, of de periode van de Nieuwgeborene, begint eind jaren 90. Meer en meer handelaars bestelden hun eigen cakes, reizigers bezoeken dorpen en bestellen er hun eigen mix en meer en meer cakes worden gemaakt met heel specifieke oogsten. De wikkels zijn in het begin nog wat gebaseerd op de traditionele red mark of green mark voorbeelden maar worden individueler. Vanaf deze periode liggen de cakes ook in het bereik van de minder rijke verzamelaars, maar het moet gezegd worden dat alle pu’er in het begin van zijn leven goedkoop was en een beetje een massaproduct. Schaarste en speculatie maken thee van voor de 90er jaren nu duur tot peperduur tot astronomisch duur. Puer veranderde ondertussen ook van karakter: veel oude theebomen werden gesnoeid om meer op te brengen en dit veranderde het karakter van het basismateriaal. Ook in regio’s zoals Yiwu waar oude bomen de norm waren en jonge aanplant in plantages eerder uitzonderlijk vond een grote aangroei van jonge en veel makkelijker te oogsten theestruiken plaats. Rond 2007, het jaar van de grote tea-bubble, werd ook een QS systeem ingevoerd, dat veel producenten dwong om hun oude installaties te sluiten en moderne theefabriekjes te bouwen. Alhoewel het de bedoeling was om een meer uniform kwaliteitsniveau te bereiken ging er ook veel know-how verloren en bleek Puer die niet gemaakt werd in de oude gebouwen anders te zijn van karakter. Gelukkig waren er ook boeren die het geld niet hadden voor deze modernisering en die traditioneel moesten blijven verder werken, en nogal wat producenten bouwden een nieuwe fabriek om het QS label te mogen voeren, maar bleven parallel verder werken in hun oude installaties. Voor de Westerse koper maakt dat de situatie nog moeilijker en sommige kleine producenten werken zelfs met bai ban verpakkingen zonder logo of opschrift zodat het helemaal moeilijk wordt om te herkennen wat je nu eigenlijk koopt omdat sommige voortverkopers deze opkopen en herverpakken. De situatie is kortom zo ingewikkeld dat echte Puer liefhebbers ervan uitgaan dat er maar één manier is om Puer correct in te schatten en dat is om hem te proeven (en dan heel veel proefervaring te hebben om te weten wat je proeft). Verzamelaars kopen dan ook altijd minstens een tong van zeven cake’s waarvan er één wordt aangesneden om te proeven en de evolutie te volgen. Voor de andere wacht men dan gewoon het moment af waarop ze op het niveau komen dat men wenst, voor de verkoop of voor eigen consumptie.

De oudste nog bestaande cake is van 1910. De grootste en rijkste collecties vind je vandaag in Taiwan (puur speculatief verzamelen) en Maleisië waar de échte grote verzamelaars zitten. Er bestaan een paar zeer mooie boeken over deze oude cake’s, maar ze zijn in het Chinees en de cake’s die er in staan zijn legendarisch en kosten ongelooflijk veel geld. Modernere cake’s zijn echter best wel betaalbaar en ze verzamelen kan een zeer verslavende hobby worden.     

Als allerlaatste punt moet worden genoteerd dat de wereld van puer niet mag worden vergeleken met die van wijn, alhoewel dat vaak gebeurt omwille van de parallellen rond veroudering, prijszetting en imago. Er bestaat geen strikt gereguleerd theelandschap, en precies dat maakt een wezenlijk deel uit van de Puer ervaring: de uiteindelijke waardering gebeurt bij het proeven, er zijn zoveel vervalsingen en experimenten op een soms zeer speculatieve markt dat wij Westerlingen die willen weten wat we drinken er verloren in lopen. Maar wat uiteindelijk echt telt is wat er in onze kop terecht komt.

Over het proeven van oude pu’er thee’s kan men dagenlang praten, maar de Chinese verzamelaars en kenners onderscheiden een paar dingen die afwijken van hoe wij proeven. Ze onderscheiden drie luiken in hun proefervaring: Jin, Qi en Sheng. Jin is het stukje dat wij ook herkennen en ervaren, en daaronder vallen aroma’s, smaken, uitzicht en dergelijke. Qi of Cha Qi is het effect van de thee op je lichaam, de energie of de kalmte die de thee loslaat. Volgens de grote verzamelaar-kenner Deng Shi Hai treed dit alleen op bij thee’s die ouder zijn dan 50 jaar, vaak al vanaf de eerste slok, en het is iets curieus dat deels fysiek en deels spiritueel is. Het brengt je in een bepaalde gemoedstoestand maar je voelt hem ook in je lichaam. Hij is moelijk te begrijpen voor iemand die niet veel pu’er ervaring heeft. Sheng is het meest abstracte en vertaalt zich als geest, in de betekenis van ‘de geest van’ iets, of iets ‘in de geest van’. Olivier Schneider, de grote Franse pu’er kenner, vertelde me het verhaal van de tijger dat hij hoorde van Deng Shi Hai. Het is makkelijk om een aanvallende agressieve tijger te tekenen omdat dat bij een tijger hoort. Wie echter een slapende tijger tekent eindigt vaak met een tekening van een grote kat. Wie in de weergaven van de slapende tijger ook de sheng van het tijger zijn kan duidelijk maken is een groot kunstenaar.

In China zegt men dat wie éénmaal Pu’er heeft leren drinken vaak niks anders meer wil hebben. De thee heeft ook zijn plaats in de Chinese geneeskunde. Het veelvuldig gebruik ervan zou goed zijn voor de bloeddruk, de cholesterol en de suiker, en hij wordt ook gedronken na vette, zware maaltijden. Cultureel is de thee ook belangrijk omdat hij verwijst naar het (ideale) leven, dat lang moet zijn en steeds beter wordend, en naar geluk dat moet worden verworven op een langzame, vredige manier. Yunnan is dan ook een populaire reisbestemming voor opgejaagde Chinese stedelingen die in de regio terug de rust van hun voorvaderen zoeken, en de thee staat daar symbool voor. Ook het financiële aspect, het idee dat iets in waarde toeneemt naarmate het ouder wordt, spreekt heel erg aan, en Pu’er wordt wel eens drinkbaar antiek genoemd.

Pu Erh Impérial, Palais des Thés: Zomer 2017: Helder maar heel donker van kleur, koffie maar dan met een rode schijn (volgens de site roodbruin met zwarte toetsen); ; héél apart aroma, erg mooi maar kan het niet thuisbrengen, iets aards, iets paddenstoel ? natte bosgrond, paddestoelen, herfst; zal wel lekker zijn met wild ! 😊😊😊

Terre de Chine Pu’Er 2008 Shu Cha: Blokje van 5 gram van de Parijse thee-importeur Terre de Chine. District Lin Cang. Van wilde theestruiken tussen de 50 en 80 jaar oud. Shou Pu’Er. 95° 2 min, 500ml. Eerste zetsel: niet gespoeld want niet nagedacht. Troebel bruine infusie met het aroma van oude baskets. Smaakt naar oude rubber en is korrelig, maar de smaak is wel interessant en lang en doet denken aan gedroogd fruit. De blaadjes zijn groen, met een paar volledige en veel snippers. Tweede zetsel: goudgeel, richting amber. Leuk aroma, aards maar ook fruitig. Mooi rond in de mond, heel lekker, beetje aards maar ok. 😊😊😊

2003 Ripe Pu’Er Golden Cube, Dan-Dan: vierkant blokje, compact maar met de pin wel losgekregen. 2 juni ’19, 200 ml, 2 keer gespoeld met kokend water, 20 seconden, 98°C: donkerbruin amber, helder. Natte blaadjes geuren naar rubber, oude tennispantoffel, maar ook iets van fruit. Ook de infusie heeft die geur maar minder oud zweet, meer bos, champignon en iets van gedroogd fruit. Heel zacht. In de smaak ook dat bos maar ook een afdronk met drop, zoethout, en een best wel interessante smaak. Heeft een beetje een ‘tingle’ op de bovenkant van de tong. Tweede zetsel, 15 sec: de infusie is nu donkerbruin, meer turnpantoffel, minder fruit maar zachter. De infusie geurt zacht naar bos en champignon, ook de mond is nu zacht en rond. Er is een afdronk maar hij is redelijk kort. Derde zetsel, 20 sec: zachter en zachter, de geur is nog ok, maar niet zoveel smaak meer. 12 juni ’21, gaiwan, 100ml, 100°C, 15 sec, rinsed. Nat blad, typisch shou maar er zit zeker ook iets zoets in, heel weinig kelder. Donkere infusie bijna een koffie. Apart aroma zeg, beetje mysterieus, helemaal niet stoffig of aards, zelfs iets fruitigs (pruim ?). In de mond zacht, aardig, een beetje dun, niet heel lang, maar met een heel volle en diepe smaak, erg zuiver. De afdronk is redelijk lang maar licht. Nihil astringentie. Op de tong komt iets heel fris los, bijna als munt. Mooie qi, voel het effect, afkoelend. Tweede zetsel, ook 15 sec: Iets meer bosgrond maar nog steeds met dat zoete, intrigerend eigenlijk. In de mond zacht en zeer opwekkend. Derde zetsel, 10 sec: Bosgrond, maar ook nog altijd met dat ronde, zoetige. In de mond zacht, en in de afdronk blijft dat frisse munt achtige. Vierde zetsel, 25 sec: zetsel nu veel bleker. Zachte bosgrond (met suiker). Vijfde zetsel: 60 sec: Zacht, geen astringentie, nogal neutraal. 😊😊😊

Black Yunnan Tuo 98 – Fengqing Shu Tuo 1998, Mei Leaf: Da Ye Zhong cultivar, geplukt op 2000m hoogte in Fengqing. Fengqing is een deel van Lincang in Yunnan. 8.95 pond voor 75 gram, november ’18. 120 seconden, 600ml, 4,8 gram mini tuocha, in twee gebroken en gespoeld, 99°C. Geur van een kelder in een héél oude boerderij (en inderdaad, waarin nog appels liggen van de vorige oogst). Infusie is heel donker, als koffie. De verkoper geeft natte berggrot als referentie maar ik ben nog niet vaak in een vochtige berggrot geweest…maar wel al in oude boerderijkelders en daar doet hij erg aan denken. In de mond hetzelfde maar dan een verrassende appelachtige zoete finish. Bijzonder zuiver. Ik vind dit onverwacht lekker en rustgevend. 😊😊😊😊 Tweede zetsel, 2 min 30 sec: stoffiger maar ook ronder…zwarte chocolade ? Blijft zeer lekker. Derde zetsel, 3 minuten: natte blaadjes gaan nu naar sporthal met natte kleren. De thee zel verliest veel van zijn karakter.

2002, Menghai Tian Yuan Tea Industry, The Chinese Tea Company: winkel voor Chinese thee op Portobello Road. Geschonken door Inge op Pu’Erh avond bij Stijn. Onbekend, waarschijnlijk iets kleiner bedrijfje in Yunnan. Gezet op Pu’Er avond, een thee van Inge (theetijd), 4.2 gram in een gaiwan van 150ml, gezet voor 6 personen in vier opeenvolgende treksels (15, 20, 25 en 30 seconden). Mooie cake, veel tip, ziet er gezond uit. Heldere en karamelkleurige infusie. Overweldigend aroma van zwarte woudham, het nat blad voegt daar mooie aardse tonen aan toe. In de mond zacht, startend met een mooie aardsheid. Mooie structuur, mooie balans, heel fijne astringentie. Lange afdronk. Mooie sheng. 😊😊😊😊

Shou Pu’er Palace (Gong Ting), 2017, Theetijd: uit Yunnan. 10 euro voor 100gram. Aardse aroma’s maar ook met iets zoets, en in de smelling cup werden deze aroma’s zelfs wat gesplitst. Het zoete deed mij denken aan een parfum dat achterbleef op een oude pelsen jas. De thee veranderde de kaas (Roche Baron) sterk en maakte hem veel complexer, en in de afdronk speelden thee en kaas haasje over met elkaar (eerst de kaas, dan de pu’er, dan terug de kaas). 😊😊😊

Si Mao Shu Palace Pu-Erh 2013, Hotsoup: Si Mao, Pu Erh. 7.25 euro voor 50 gram. Si Mao is een district in de prefectuur Pu’Er. Ontwikkelt zich nog 5 tot 12 jaar. 2 april ’21, 100°C, 15 sec, 3 gram: nat blad, heel intens en bijna zoet aroma van bosgrond. Intense, dikke aroma’s. In de mond snel openplooiend in een dik palet van smaken en mooie zoete rond mond. Een typische shu maar heel makkelijk te drinken. Frisse hoekjes aan de mond, een licht zurig tikje en een beetje droogtrekkend. Tweede zetsel, 20 sec:  veel dieper van kleur. Bosgrond, potgrond van goede kwaliteit. Dere zetsel, 10 sec: er lijkt zich iets zoeters te ontwikkelen in het aroma, in de mond valt dat vooral op in de nasmaak. Vierde zetsel, 30 sec: er lijkt iets kruidigs bij te kruipen ? de afdronk blijft erg leuk, en er zit een soort muntachtige frisheid in. Vierde zetsel, 90 sec: zoeter, lichter en nog meer met die pepermunt. 😊😊😊(😊)

Gong Ting ‘Emperor’s Court’, Menghai, Yunnan, Shou Puerh, Global Tea Hut: 1200m hoogte, Dai aboriginals. Alleen gemaakt met knop van de Assamica variant. Gemaakt eind jaren 90, Taiwanese storage. 24 maart ’20, yixing theepot voor pu’erh, 100ml, 20 sec, 4 gram, 98°C. Nat blad: Bosgrond, met een vleugje kamfer. Infusie: karamelbruin; Aroma: bosgrond maar zuiver. Smaak: zacht, diezelfde bosgrond, evoluerend naar iets van kamfer. 30 sec: echt donkerbruine infusie. Bosgrond maar rijker, met meer kamfer. Zacht, zelfde bosgrond, maar iets fluweligs retronasaal. 35 sec: wordt nu zoet in de mond. Bosgrond daar maar minder uitgesproken. 40 sec: gaat wat richting zwarte chocolade. Zacht, opnieuw bosgrond in de neus en de afdronk. Het is toch mijn ding niet… 😊😊😊

The Root, Shou Puerh, Bulang, Yunnan, Global Tea Hut: 1500 tot 1700m. Gemaakt van een mengeling van materiaal van jonge bomen en wat later geoogst materiaal van al wat oudere bomen, en vanaf het begin met de bedoeling een shou te maken, en dus geen afvalproduct van sheng productie. 30 dagen gestapeld. 28 maart ’20, gaiwan, rinsed, 20 sec, 98°C, 100ml, 4.5 gram. Nat blad: aards maar ook complex. Infusie: mooi écht bruin, wat troebel. Aroma is aards maar ook zoet, bruine suiker, een beetje maple syrup. De smaak is fris, niet erg overweldigend, aardse tonen maar wat aan de zijkant, een lichte wat korrelige structuur. 10 sec: nat blad, veel aardser. Infusie donkerder bruin. Leuk aroma, potgrond eerder dan bosgrond, iets zoets. Aards, lang. Afdronk iets van drop. 20 sec: nat blad: terug meer bosgrond, maar altijd met iets zoets erbij. Smaak: complexer, minder bosgrond, minder aards (nog wel in de start), meer richting drop ook qua mondgevoel. 40 sec: kelderaroma’s. Heel zacht geworden nu, echt fluwelig, nog steeds iets aards, maar mooi zacht, en zelfs zoet. Eén van de beste shou’s die ik al dronk. 😊😊😊😊23 december ’21, 95°C, 5 gram, gaiwan, rinsed. 20 sec: nat blad: bosgrond en boerderij maar heel zuiver, heel zacht. Mooie donkerbruine kleur, heel helder. Rijk, zacht, romig zelfs. Geen overdreven expressie, omgekeerd zelfs, heel beschaafde en ingetogen aardse tonen met een mooie mondevolutie en een mooie identieke afdronk. Heel zuiver. 10 sec: Meer hout dan kamfer. Zacht, zuiver, vooral hout; nog altijd dat romige; beetje agrume ? Prikkeltje in keel. 10 sec: Zoeter, minder hout, meer kamfer. Zacht, romig, een beetje scherper achterin. 25 sec: Zacht. 40 sec, 60 sec 2 min zacht, aangenaam, iets zoets. 😊😊😊😊

Inner Resolve, Aged Sheng Puerh, 2001 of 2002, Global Tea Hut: Bulang, Yunnan. 1700m hoogte. Waarschijnlijk is dit Lao Mane in old Mane Village, Bulangzu Township, op 70km van Menghai. 80 tot 100 jaar oude bomen. Gemaakt in 2001 of 2002 voor een handelaar in Hong Kong en in 2004 aangekocht door een man in Taiwan. Pu’erh tea in its third stage… 95-98°C. 16 September 2020, gaiwan, 95°C, 100ml, 5 gram. Gespoeld. Eerste zetsel, 15 sec: Nat blad: heel mooi, zeer complex, houtrook, iets vlezigs, oud fruit, onderlaag van kelder, of meer een stoffige garage. Infusie: oranje-oudbruin. Geur infusie: mooie complexe aromas van voorraadschuur, oude appel, oude pruimpjes, hout, stof. Mond : eerder dun en licht, een wat korrelige structuur maar ook zeer zacht, een beeetje oily zelfs, lange nadronk met vooral de kelderaroma’s. 20 sec : eerste indruk, meer kelderaroma’s, heel complex, heel veel diepte, heel mooie aroma’s, kamfer. Kleur infusie: meer acajou. Neus: kelder, iets geconcentreerd zoets. In de mond zacht, korrelig (ook in de keel), redelijk dik, ook iets wrangs… 25 sec: minder kelder, meer fruit, in de afdronk grot. 30 sec: boskant in de herfst, rottend blad. 40 sec: nb pure bosgrond I bosgrond maar er is ook meer m de thee wordt zoeter, houtiger. 60 sec: zoet, meer de geur en smaak van hout ; er blijft wel iets korreligs in de structuur. Hout met een beetje kelder. Zoete verdwijnt wat. 😊 😊 😊 😊

Office Gossip Juice Yiwu Huangpian Raw PuErh Spring 2019, Mei Leaf: 15 gram (PuErh headliners packet). 39£ voor een cake van 200 gram. Gao Shan dorp, 200 tot 300 jaar oude bomen. Huangpian zijn de grotere bladeren die uit een PuErh blend worden gehaald en apart verwerkt, vaak voor de boer zelf. Wat minder cafeïne dan klassieke PuErh en wat goedkoper. 17 oktober ’20, gaiwan, 5 gram, 15 sec, rinsed, 100ml, 98°C. 15sec: heel apart aroma voor het natte blad, heel floraal, orchidee, snoep, beertjes. Infusie lichtgeel, na walsen citroenmelisse (gekneusd). Geen astringentie. Redelijk rond. Leuke maar korte afdronk. 20 sec: kruidiger en op een bepaalde manier wat aardser maar ook heel fris, zoals in frisse lucht. Snoep. Infusie geurt naar gummibeertjes maar dan bio, met complexiteit. In de mond zacht maar bijna neutraal. Heeft een heel verfrissend lichamelijk effect. 25 sec: nat blad evolueert wat naar munt. Infusie wordt nu veel complexer. 40 sec: mineralig. Ik zie het niet meer… 😊😊(😊)

Milk Float Nomad 2010 Gong Ting Shu PuErh, Mei Leaf: 15 gram (PuErh headliners packet). 59£ voor een cake van 200 gram. 10 jaar lang gestockeerd in Bulang. Gong Ting betekent extra fijn geplukt. Da Ye Zhong, lente 2010, 1500m hoogte. Gong Fu 5 gram, 15 seconden. Westers 0.8 gram per 100ml, 2 min. 21 oktober 2020. Cake gemaakt van heel fijn vroeg geplukt bladmateriaal. Nat blad: shu aroma maar fijn, geen grot of kelder, wel een soort koekjes. De kleur van de infusie is donker, als cola; ook hier een fijn aroma, niet aards, wel shu maar in een hogere noot dan veel andere shu’s. 30 sec: Nat blad een brede diepe geur van herfst en paddestoelen maar geen aardsheid. De infusie heeft de geur van warme herfstwind, met paddenstoel en herfstblad en verval maar geen gronderigheid of natte bladeren. In de mond zeer zacht, romig zelfs niks astringentie, medium body ; korrelig in de keel. Geen afdronk. 35 sec: meer van hetzelfde; verfrissende finish. 45 sec: meer zolder dan kelder nu, de geur is stoffig en warm maar ook droog; in de mond nog steeds erg romig 😊😊😊

Chang Yun Pu-Erh, 2010, Le Cha Hû Thé: Een Sheng Pu-Erh. 19 euro. 88 gram. Geperst door Chang Yun in Yunnan van ‘purperen’ theeblaadjes, een natuurlijke verkleuring. 21 juni 2020, gaiwan, 100ml, 100°C, 5 gram, 16 sec: nat blad, een zuur doch aangenaam aroma in het register van rabarber of een opgelegde groente. Karamelbruine infusie. Vinnige, wat zurige geur, maar aangenaam, met iets fruitigs. Heel ronde mondindruk, heel zacht en warm. Tweede zetsel, 10 sec: nat blad aroma doet me vaag wat aan sigaar denken. Infusie is donkerder, meer gebakken karamel. Ook hier heeft het aroma iets tabaksachtigs. Zacht, een beetje korrelig, en een beetje astringent, er blijft wat fruit op de achtergrond rondhangen. Derde zetsel, 5 sec: nat blad: tabak, natgeregend herfstblad. Zelfde kleur infusie. Weinig uitgesproken smaak maar erg zacht en rond. Vierde zetsel, 15 sec: nog altijd heel zacht, maar een toch wat flauwe smaak. Vijfde zetsel, 30 sec: heel zacht, meer uitgesproken smaak nu, zoet, mooie finish. Zesde zetsel: 60 sec: erg rond met een metalig trekje (likken aan staal). Veel Qi hier, maar ik ga hem toch een paar jaar laten liggen nu. 3 november 2020, kon het niet laten, 8 gram, 100ml, Yixing potje, 100°C, 40 sec: Nat blad: heel complex aroma, intrigerend, niet aards, wel fruitig, iets metaligs of zuur fruits ? Amberkleurig. Eveneens intrigerende geur voor de infusie, heel interessant. Smaak: zacht. Lichte astringentie en een bittertje. Toetsen van fruit. Geen aardsheid. Tweede zetsel, 25 sec: Aroma van de ‘Beste kamer’ bij mijn grootouders, complex, fruit en mottenbal. De smaak is zacht en zelfs een beetje zoet en eigenlijk heel fruitig (nog nooit meegemaakt bij een pu’er), richting pruimencompote, mooi lange afdronk; erg mooi klein fijn bittertje ook ! Derde zetsel, 30 sec: Nat blad: iets meer grootmoeder iets minder fruit. Zachte ronde smaak, minder uitgesproken smaken. Vierde zetsel, 35 sec: appelspijs ! heel duidelijk ! Vijfde zetsel, 45 sec: nat blad aards, kelder (eerste keer); smaak nog altijd fluwelig, appelspijs, een beetje astringentie op het einde, mooie afdronk. Zesde zetsel: 60 sec: nat blad: natte herfstbladeren; voor de infusie idem met stukjes appel; smaak is zacht, nog steeds die appelspijs maar wat zoeter. Zevende zetsel: 70 sec: nat blad beste kamer geur smaak nu wat flauw maar tipje van snoepjes. Ik ben bekeerd. Eerste sheng die ik echt fascinerend vind. 😊😊😊(😊)

First grade Lincang Shou Pu’Erh, 2012, Siam teas: 19.9 euro voor 100 gram. Advent kalender 8 december. Losse thee, geen cake. Uit Mengku, ten zuiden van Lincang. Medium-fermentatie. 2 min, 200ml, 93°C, 5 gram, 8 december: Nat blad: Een diepe aardse geur, bosgrond, leder, maar wel zuiver. Roodbruine infusie, donker. De geur van de infusie verrast: geen bosgrond, wel gedroogd fruit, ook hier zeer zuiver. Korrelig mondgevoel, heel zacht en dik. duidelijk shou maar ook hier geen geur van paddenstoel of kelder, wel van gedroogd fruit en leder en opgeslagen stookhout; lange afdronk. Tweede zetsel: even tijd uit het oog verloren. Zacht aroma. Ook in de mond erg zacht, vooral leder nu maar zacht en wat weggestopt. Derde zetsel, 3 minuten: zeer zacht, nog altijd wat korrelig, aardsheid in de afdronk maar heel timide en naast droogfruit-toetsen 😊😊😊(😊)

Puer Ripe Palace Grade Bio, 2020, Hotsoup: Bio. Voorjaar 2020. 12.95 euro voor 50 gram. Mooie, rijpe zoete smaak. Nanping, een stadje van 100.000 inwoner in Yunnan, op 1300m hoogte, vlakbij de Puer Simao luchthaven, in het district Simao in de prefectuur Puer. 24 januari ’21, 95°C, gaiwan, rinsed, 7 gram, 100ml, 25 sec. blaadjes en steeltjes. Nat blad geurt zacht en licht geparfumeerd. Infusie donkerbruin als een cola, met een beetje een rode schijn. Herkenbaar Puer, kamfer maar heel zacht. In de mond bosgrond, maar zacht, en kamfer. Nogal korrelig aanvoelend. Tweede zetsel, 30 sec: meer bosgrond, maar ook nog altijd iets zoets. Derde zetsel, 35 sec: bosgrond met basketsloef rubber, sportwinkel (nat blad). Vierde zetsel: 50 sec: bosgrond. Blijft zacht en een beetje korrelig. Nogal zachte en zoete shu. 😊😊😊

2013 Qunying Hui Special Production for ‘Overseas Chinese’, Olivier Schneider: Speciale bestelling voor Maleisië als tribuut voor de oude puer’s die men in Maleisië in de jaren 90 leerde kennen door drie theenamen in Taiwan en Maleisië, Qunyin Hui, Dama Chencang en Jong Te Hang. Teleurgesteld met de nieuwere productie probeerde men de oude klassieke stijl na te bootsen met speciale bestellingen. Blad uit Yunnnan, 8 jaar droge, natuurlijk rijping in Taiwan. Korte trektijden zijn aangeraden want deze thee wordt snel astringent. 3 april ’21, opleiding Olivier Schneider, Session Natural Maturation. 5 gram, gaiwan, 100ml, 100°C. Eerste zetsel, 5 seconden, not rinsed. Complexe eerste indruk, nog redelijk zachte tannines, redelijk zoet met iets van sinaaszeste. Tweede zetsel, 5 sec: iets meer bosgrond, ierts meer aciditeit. Derde zetsel, 10 sec: kamfer en woudgrond, complexer nu. Zeer complex, lange afdronk, maar stevige tannines ! Vierde zetsel, 8 seconden: minder woudgrond, meer als een oude Engelse kerk (waarvan een raam stuk is en het binnen heeft geregend en al wat schimmelt), ronder maar nog altijd veel tannines, zeer complex, erg lang ! Vijfde zetsel, 1 minuut: stevige tannines. 😊😊😊(😊)

2005 Yi Wu Shan ‘Tong Qing Hao tribute’, Taiwan order Cake, Olivier Schneider: Thee afkomstig uit één van de geboorteplaatsen van Pu’Er thee, het dorp Yi Wu tegen de grens met Laos. Tong Qing Hao was één van de legendarische producenten die actief waren voor de Communisten alles lamlegden en wiens cakes vandaag legendarisch en extreem duur zijn. Deze thee is een tribuut aan die stijl en is gemaakt zoals men denkt dat deze thee’s in de jaren 20 werden gemaakt, en dit is eigenlijk nog een heel jonge thee: hij is gemaakt voor een eeuw. 3 april ’21, natural maturation tasting Olivier Schneider. 5 gram, gaiwan, 100°C, 100ml. Verrassend vlezige aroma’s voor het warme droge blad. 8 sec: heel vlezig, bouillon, iets rokerigs ook voor het natte blad. Olivier beschreef het als animaal, en het rokerige maar niet echt rokerige als typisch voor Yi Wu. Heel complex, veel body, lange finish. Tweede zetsel, 6 seconden: de aroma’s zijn echt zéér complex, de smaak heel karaktervol en zacht en echt waw ! Derde zetsel, 6 sec: het aroma van de ouderlijke bungalow wanneer er gekookt werd, bacon ook. Lang en complex met meer tannines nu. Vierde zetsel, 10 sec: meer fluwelig, een heel versmolten complexiteit. Vijfde zetsel, 10 sec: opnieuw die bungalow, de rokerigheid is wat terug. Zeer lekker. Zesde zetsel, een paar uur later: nog altijd die wat vlezige en animale toets, erg lekker. 😊😊😊😊(😊)

2005 Xiaguan ‘Jia Ji’ Tuo Cha, Olivier Schneider: Xiaguan is één van de drie grote traditionele fabrieken en werd opgericht in 1941. Bekend voor zijn tuo cha. Jia Ji is een kwaliteitsniveau. Meer noordelijker dan thee N°2 van de sessie, en in een stijl die men de 1950 stijl noemt naar de theecakes die toen gemaakt werden. Een referentie voor de klassieke traagrijpende droge maturatie-stijl. 5 seconde, 100°C, 10ml, gaiwan, 5 gram. Het natte blad geurt complex maar erg anders dan de vorige thee (de Yi Wu Shan). In het aroma zit iets fris en helders, en ook de smaak doet denken aan frisse lucht, Olivier beschrijft dit als de geur van de kamferboom. 10 seconden, ook hier blijft de geur fris maar nu is hij sterker, complexer en strakker. Geen bosgeuren. Derde zetsel, 15 seconden: nog meer complexiteit maar strak en fris, een beetje als pepermunt (dat is de kamfer). Vierde zetsel, 20 seconden: nu hout, kamfer en vooral stevig. De Barolo van Yunnan, zo werd Xiaguan vroeger genoemd, maar vandaag is Xiaguan zachter. 😊😊😊😊 

1998 Bao Yan (Xiaguan) Jincha, Olivier Schneider: Jin Cha paddenstoel en 1998 is nog erg jong voor deze. Bao Yan is een merk van Xiaguan. De Jincha paddenstoelvorm is beter voor de luchtcirculatie en brengt minder risico op schimmel. Het Bao Yan merk was bestemd voor Tibet maar voor een luxe-markt van monniken, niet voor het gewone volk die een veel ruwere thee gebruikten die ze mengden met yakboter. 3 april ’21, natural maturation opleiding Olivier Schneider. Gaiwan, 100ml, 100°C, 5 gram, 5 sec: nat blad geurt sterk en complex, maar een beetje meer versmolten; er zit een toets van coca-cola kruidigheid in. Heel licht (eerste zetsel). Tweede zetsel, 10 seconden: heel mooie kleur, vel dieper dan de vorige jongere shengs. Meer paddenstoel, en van de vier geproefde degene die het meest aroma’s en smaken van bosgrond aanbracht. 12 seconden: aards, compost maar complex. Zoet toetsje dat wat naan de tweede deed denken. Redelijk dik. Vierde zetsel, 25 sec: hout, eik, complex aroma, een beetje wierook ook, vooral in de afdronk. Heel interessant smaakpatroon, en ook hier weer die coca-cola toets. Vijfde zetsel, 50 seconden: intens, sterk krachtig hout, interessante retronasale toets. 😊😊😊😊 

2002 Small factory ‘8582’ (sheng) style cake, Olivier Schneider: 10 april, sessie refining and Hongkong storage, Olivier Schneider. De cake is gebaseerd op een recept uit 1985, met groot blad (8) en ontstaan inde Menghai tea Factory, maar dit is dus een thee ‘in de stijl van’. Deze wordt beschouwd als light hongkong storage omdat de fermentatie nog eerder licht is gehouden. 5 gram, gaiwan, 100ml, 100°C, Eerste zetsel, 5 sec: heel complex, specerij, exotisch hout; in de mond zacht, complex, erg lekker en mooie finish. Tweede zetsel, 10 dec: heel fijne aroma’s, heel versmolten, een toetsje rook; in de mond astringent, heel ronde mineraliteit als natte grond na de regen; zeer mooie afdronk; derde zetsel, 10 seconden: in het aroma zit nu een toetsje fruit. Stevige astringentie wel. Zeer lekker. Korrelig (grote korrel). Lang. Vierde zetsel, 15 sec: zacht en complex in de neus, in de mond bosgrond met de complexiteit vooral achterin. Vijfde zetsel, 20 sec: echt een erg mooie thee 😊😊😊😊

2002 Loose leaf (sheng), Olivier Schneider: Deze thee werd bewaard in een oolong doos. Het is een thee uit 2002, afkomstig van een cake die ergens in het verleden uit elkaar werd gehaald om te worden bewaard en de prijs werd pas bepaald nadat klant en verkoper geproefd hadden. 10 april ’21, sessie refining and hongkong storage. 5 gram, gaiwan, 100ml, 100°C. Eerste zetsel, 10 dec: nat blad geurt strak, naar hout. Heel zacht, beetje kruidig. Tweede zetsel, 15 sec: nat blad geurt naar een oude boerderij. Heel warme, versmolten aroma’s, mooie complexiteit. Veel donkerder theesoep. Derde zetsel, 20 sec: kleur wordt donkerder en donkerder. Korrelig als de vorige maar een veel kleinere korrel, veel zachter. Vierde zetsel, 40 sec: lang, echt goed, best wel sterk ook. Even oud als de vorige en toch helemaal anders en lijkt ook veel ouder (komt door de hogere fermentatie). Best wel een duidelijk en oude thee.  😊😊😊😊

1998 Loose leaf (sheng), Olivier Schneider: Dit is een nogal opmerkelijke Pu’Er omdat hij nooit werd geperst tot een cake. Vanaf 1998 verkochten boeren in Yunnan hun losse thee ook aan producenten in Hongkong die er dan volledig hun eigen ding mee deden. Voor 1998 gebeurde dit al met thee uit Thailand of Laos die dan gebruikt werd voor Pu’er. Deze thee werd gefermenteerd in één van de beste fermentatiekamers van Hongkong, helaas nu niet meer bestaand. 10 april ’21, sessie refining and hongkong storage. 5 gram, gaiwan, 100ml, 100°C. 10 seconden: het natte blad geurt erg complex, keukengeuren, een klein beetje zoet zelfs. Het aroma doet denken aan een jonge Amarone, sterk, tanninerijk maar met de belofte van fruit, erg vreemd. Heel donkere soep. In de mond heel zacht, korrelig maar heel fijne korrel, dik. Tweede zetsel: 20 seconden: opnieuw dat opmerkelijke ‘Italiaanse’ aroma; nu iets korreliger, heel complexe smaken maar volledig versmolten. Derde zetsel, 15 sec: bijna geen verschil. Vierde zetsel, 30 seconden: dit is toch wel stevige thee, en onder de deelnemers werden er een paar tea happy, heel sereen en rustig, en een paar (ik ondermeer) tea drunk. Ongelooflijk veel Cha Qi. Altijd weer ook dat tikje achteraan van rozijnen of zwarte bessen, erg leuk. Opmerking Olivier, deze heeft de Cha Qi van een 70er jaren cake, opmerkelijk hoog voor een 1998. Vijfde zetsel, 20 seconden: echt waaw, nu gestopt om verder te gaan, maar zelfs de natte blaadjes apart gelegd geuren nog echt top. 😊😊😊😊😊

1998 Thick tea brick (shu), Olivier Schneider: Des te ouder shu en post-fermented sheng worden des te meer ze op elkaar kunnen gaan lijken, maar deze shu tegel is ook nog eens blootgesteld aan een stevige wet storage post-fermentation ergens in Hongkong, in een poging om een wet storage karaktertrek toe te voegen waarvan de eigenaar vond dat die miste. 10 april ’21, sessie refining and hongkong storage. 5 gram, gaiwan, 100ml, 100°C. Eerste zetsel, 10 sec: heel lichtgekleurde soep. intense aroma’s, tropisch bos. Nog niet echt vrijgekomen, nogal dense brick. Tweede zetsel, 25 sec: één van de deelnemers herkende spinazie en er zit inderdaad iets heel vegetaals in, opmerkelijk voor een pu’er, maar het is volgens Olivier wel degelijk een fermentatiegeur die je in Yunnan wel eens ruikt na zware regens maar die hij niet kan toewijzen aan een specifieke plant. Derde zetsel, 45 seconden: de stukjes zijn nu los. In de neus iets zoets, lentefris, tijgerbalsem, iemand zei ook Islay whiskey, natte aarde, natte stenen. Volgens Olivier opmerkelijk met de Imperial Stout van Gouden Carolus. Een wortel, recht uit de natte grond, was ook een hele goeie. Vierde zetsel, 1 minuut: aards op een hele goeie manier, zachter nu, en het mooist in de afdronk, minder dan in de start. 😊😊😊😊

Xiaguan Big G Te Ji Tuo Cha, 2013, Olivier Schneider : opleiding 17 april ’21, shou pu’er. Droog aroma, koud: iets aards, mineraligs, iets zouts ? Ook opgewarmd heel mineralig. Eerste zetsel, 10 seconden: bosgrond maar erg zuiver, mineralig ook. Erg zacht, nogal flauw. Onnodig was beter gespoeld geweest. Tweede zetsel, 15 seconden: veel beter ! aroma is rijker, met meer bosgrond tonen maar ook complexer en wat zoeter. De smaak is dik, rijk en zacht, met iets licht zurigs en wat korrelig aanvoelend. Derde zetsel, 16 seconden: dieper en complexer in de neus, kruidig en een beetje zoet. Een goeie licht gefermenteerde thee typisch voor 2013, en met nog wat verbeterpotentieel, het midden houdend tussen de klassieke shou uit de jaren 90 en de huidige stijl. 😊😊😊(😊)

Mengku Lao Shu Cha 2006 (shu natural), Olivier Schneider: opleiding 17 april ’21, shou pu’er. Groot Da Ye blad, licht gefermenteerd. Gaiwan, 100ml, 100°C, 5 gram. Rinsed. Eerste zetsel, 15 sec: heel rijk en kruidig voor het natte blad. Veel rijker in de geur dan de vorige, en compleet ander startend in de mond. Zeer zacht. Mooi houtig, en een toetsje rokerigheid. Volgens Olivier een typische 2006. Deze thee is één van zijn all time favourites. Tweede zetsel, 15 seconden: een ronde, complexe en kruidige thee met een mooi fris element. Derde zetsel, 20 sec: korrelig ook. Breed en zacht, erg mooie thee. Deze thee was licht gefermenteerd toen hij gemaakt werd en evolueert nu dus nog. 😊😊😊😊

Menghai Tea Factory Shu Cha Brick 1999, Olivier Schneider: opleiding 17 april ’21, shou pu’er. Redelijk lichte fermentatie met nog ruimte om te ouderen. Very light Hongkong storage. Rinsed. 10 seconden, eerste zetsel: iets vlezigs, rijk en complex, Kruidig. Zeer complex en rijk, zowel voor aroma als smaak. Aroma is echt prachtig. Tweede zetsel, 15 sec: zeer complex, specerijen, hout, mooie evolutie. Ligt erg dichtbij een Hongkong storage sheng, en dat is de bedoeling ! Derde zetsel, 15 sec: erg lekker, cooling sensation. 😊😊😊😊

1970’ Shu Cha Brick, Olivier Schneider: 24 april 2021, laatste sessie aged pu’er Olivier Schneider, aan zee (online). Cake van een verzamelaar uit Taiwan die hem in de Jaren 90 kocht in Hongkong. Waarschijnlijk niet van een staatsfabriek maar van een kleine producent in Guangdong (meest waarschijnlijk). Redelijk compact. Gaiwan, 100ml, 100°C, 5 gram. Geen rinse. Eerste zetsel, 10 sec: heel versmolten, nogal zacht qua mond. Tweede zetsel, 20 seconden: complex, ‘oud’ aroma. Bijna onmiddellijk een relaxerend effect, introspectief. In de smaak sporen van wierook (ook een teken dat hij oud is). Derde zetsel, 30 seconden: niet zo’n uitgesproken aroma’s of smaken, heel versmolten, wel veel qi en spirit. Beetje zoet. Begin hier wat vrolijk van te worden. Vierde zetsel, 40 seconden: prachtige complexiteit, heel zacht, lange echo, veel qi. Verandert de thee of verander ik zelf ? Vijfde zetsel, 50 seconden: meer en meer die wierook, dit zetsel is best, en ongelooflijk diep (of ben ik het die nu meer opmerkzaam ben ?). Zesde zetsel, 60 seconden: superbe thee, heel veel qi, erg complex. Zeer mooi combinerend met stukje Gouda. Volgende dag, nog drie zetsels, telkens rond de 60 seconden: dit is een heerlijke thee, zeer complex, en pas het laatste (negende zetsel dus) verzwakte echt maar was nog altijd zeer drinkbaar 😊😊😊😊😊   

1970’s Guangdong Tuo Cha (sheng), Olivier Schneider: 24 april 2021, laatste sessie aged pu’er Olivier Schneider, aan zee (online). Dry storage sheng met een erg lichte hongkong storage. Gemaakt in guangdong, en misschien van een mix van blad uit Guangdong zelf en Yunnan. Klein blad, knop. Heeft nog een hele toekomst voor zich, deze thee. Gaiwan, 5 gram, 100ml, 100°C. Eerste zetsel, 10 sec: heel masculien, diep, frisse open lucht. Tweede zetsel, 20 sec: heel mannelijk en kloek aroma, heel stevige thee, heel lang doorzinderend zonder een sterk aroma. Heel veel Qi, maar anders dan bij de vorige. Meer energie, minder relax bij mij. Het natte blad geurde als een heldere plek in het bos vlak na een regenbui, ergens in de volle zomer. Derde zetsel, 15 seconden: niet veel verandering. Fris in de mond, zeer verkoelend. Vierde zetsel, 20 seconden: toch wel heel erg sterk, maar geen astringentie, en die power komt volgens Olivier wel degelijk van het verouderingsproces, en dit is dus een echte sheng (ik trok even de parallel met klassiek gemaakte Cahors). Vijfde zetsel, 30 sec: hout – zomer – droog. Zesde zetsel, 20 seconden: meer en meer mineralig, het aroma verdwijnt, we are now drinking the bones of the tea. Zoetje op punt van de tong. Zeer interessant, echte belevenis, maar ik vond de vorige persoonlijk leuker. 7^de zetsel, een dag later, 50 sec: een heel dicht en nogal kruidig aroma, veel minder bosgrond. Zoethout in de voor de rest nogal neutrale mond.  😊😊😊😊

Nectar, 2005 Sheng Puerh, Yiwu, Yunnan, Global Tea Hut: 1500 m hoogte. Gemaakt in opdracht van miss Luo Yingyin, een theemeester uit Yiwu die veel met GTH werkt. 95°C. Veel gebroken blad en voorzichtig zetten is dus nodig, liefst met korte trektijden. GTH juni 2021. 20 juni 2021, Gaiwan, 100ml, 100°C, rinsed. Eerste zetsel, 10 sec: Potgrond, iets vlezigs, complex, iets zoets. Licht amber. Rond, lang, wat aards maar ook een honingtoets, zeker in de finish. Tweede zetsel, 10 sec: nat blad: hout, met honing. Iets donkerder zetsel. Zacht, met ook iets fris, hout, complexiteit. Derde zetsel, 15 sec: fris, maar dan als frisse lucht in een bos. Vierde zetsel, 35 sec: kamfer, wierook voor het natte blad. Wel wat astringentie nu ! Dikker (natuurlijk). Hout; bos, iets zuurs. Vijfde zetsel, 20 secs: leuk zoet tikje 😊😊😊(😊)

Linglong Xiaobing 2017, Le Cha Hû Thé: Cha Hû-Thé, juni ’21. Guizhou. 4.5 euro per stuk. 8 gram, sheng pu’erh. Tussen de 1800 en 2600m hoogte. Theetuinen rond het nationale park van Qianjiazhai. Aangeleverd door Katrin Rougeventre. 25 augustus ’21, 4 gram, gaiwan, 99°C, 20 sec, gespoeld: Heel aangenaam aroma, fruit, nieuw leder. In de mond zacht en aangenaam met toetsen van leder en iets straks er net naast. Tweede zetsel, opnieuw 20 sec: rijper en strakker, breed, veel energie. Er is wat astringentie maar heel binnen de perken. Derde en vierde zetsel: ok, zacht en aangeaam 😊😊😊

Forest Floor, eind Jaren 90, Sheng Pu’erh, Global Tea Hut: GTH December 2021. Yiwu, Yunnan. Aged sheng. 800 tot 1000 meter. Blends van maocha’s uit eind van de jaren 90, van één leverancier die GTH vertrouwde. Wet storage. 95°C. gongfu, lang, flash, dan langer. Tot 15 keer. 18 januari ’22, 5 gram, gongfu, rinsed, 100°C, 15 sec: nat blad: forest floor is goed gekozen ! Donkerbruin, als cola. Zeer zachte aroma’s van bosgrond. Zacht en rond, met een kleine korrel. Een wat zoet aandoend mondgevoel. Geen astringentie. Breed en lang, en altijd die mooie bosgrond. In alle nakomende zetsels bleef die toon dezelfde, af en toe met wat meer kamfer. ***(*)

Subterrane, Menghai, Aged Shou Puerh, 2001, Global Tea Hut: GTH February 2022. 8592 Shou. Deels Hong Kong storage, maar niet de traditionele. Homage aan de 1985 blend, gemaakt met grote huang pian bladeren (9) door de Menghai tea Factory (2). 2 april ’22, 99°C, 15 sec, rinsed, 5 gram, gaiwan. Een diepe maar ook ronde aardse geur met ook iets licht fruitigs, alsof er wat fruit tussen die bosgrond ligt. Zacht en fluwelig, dik, een beetje zoet, en ook hier die erg mooie aardse tonen. Heel mooie retronasale toets en iets erg zoets achterin. 20 sec: idem. Latere zetsels bleven dezelfde zachte aardse toetsen brengen met dat zoetje in de finish.😊😊😊😊 

Grand Master Ripe, 2010, Mei Leaf: Shou Pu’er. Geplukt lente 2010. Da Ye Zeng cultivar. Small batch. Bing Dao, Lincang, Yunnan, China. Ongeveer 1800 m hoogt. Knop en jong blad. 5 gram (maar 7-8 is ook een aanrader, intens wel) op 100ml, 20 sec. 99°C. De leeftijd van de bomen wordt op 250 jaar geschat. 36£ voor 35 gram. 3 januari 2023, 5 gram, 100ml, 20 sec, 99°C: mooi bruin blad. Chocoladekoekje, melkpoeder. Nat blad: praline van zuut, karamel, zwarte chocola. Mahoniehout-bruin. Zacht in de mond. Chocolade, donkere pralines, mooie maar ingehouden complexiteit. Zeer weinig klassieke grove aardse shou-toetsen, veel fijner register. 25 sec: wat donkerder infusie. Voller aroma voor het natte blad, meer versmolten. Echt donkere chocolapraline met vulling, maar zeer versmolten. 30 sec: nat blad, er komt natte asse bij. 35 sec: vooral het natte blad is nu echt bedwelmend. 40 sec: in het natte blad drijft nu een geur boven die doet denken aan een winkel met confiserie, heel mooi complex, een mix van chocola, droogruit, caramel etc. 45 sec: leuk. Geweldig mooie aroma’s, heel complex voor een shou, maar ik was niet mee voor de mond. Ik ga hem de volgende keer met wat meer thee maken. 😊😊😊(😊) 

Shaman’s Drum, GTH: Los blad. Shou uit eind jaren 80. Oorspronkelijk een blend maar nooit aangepast nadien. Rijk en romig, proevend naar een wandeling door het woud. Vaste thee van de GTH community.  9 April 2023, 5 gram, 120ml, 20 sec, 95°C: droog blad warm en nat ! een wandeling door het woud inderdaad. Bosgrond en bos. Romig en zacht, een zoetje. 2^de zetsel, 35 sec: veel donkerder gekleurd. Zelfde boswandeling maar veel intenser. Zelfde wat zoete tikje en romigheid. Latere zetsel bleven zacht en zoet, maar meer met de geur van iemand die net een boswandeling gemaakt heeft… 😊😊😊 

Snowswept, 2020, Sheng Puerh, Lincang, Global tea Hut: Da Xue Shan in Lincang in Yunnan. Maocha, geen cake. Gemaakt van oudere bomen dan Cerulean. ‘fragrant and pungent flavor and aroma of citrus with floral notes, and a deep and wise Qi. 13 September 2023, 95°C, 3 gram, 3 min 150ml. Nat blad, jong hout, struikgewas in de lente. Infusie is okergeel met een oranje schijn. Complex en erg aanwezig aroma, floraal en met héél diepe sheng tonen. In de mond strak, een beetje zoet (puntje tong), een complexe afdronk. Tweede zetsel, iets meer geprononceerd zoet en een korreligheid achterin de keel 😊😊😊(😊)

Puttabong Tea Estate

Eén van de oudste en grootste estates van Darjeeling. Ligt op 9km ten NO van de stad Darjeeling en loopt dan 20 km door tot aan de grens met Sikkim. De eerste aanplant dateert uit 1852. 476ha. Eigendom van de Jayshree Tea Group.

Purple Tea

Kenya. Kirinyaga district. Gemaakt met cultivar TRFK 306/1, een thee die rijk is aan anthocyanine’s die een purperen kleur afgeven. De cultivar kan goed tegen droogte en vorst, heeft een hoge opbrengst, en zou veel anti-oxidanten bevatten. De smaak ligt wat tussen een jonge zwarte thee en een wat bittere groene thee.

Putuo Fo

China. Zhejiang. Groene thee van de Putuo berg, Zhu Jia Jian en het eiland Tao Hua. Geplukt vlak na het QingMing festival. De Putuo is één van de vier heilige bergen van het boeddhisme.